OPORTUNISTA O BON POLITIC?
Francesc Sangar.- Lo rei Felip IInd August èra nascut l’an 1165 a Gonesse, e èra filh del rei Loís VIIen e la siá tresena molhèr Adèla de Champanha. Accediguèt al tròn, fòrça jove, amb solament catorze ans, lo 1179, mas sabèt governar amb una granda sabença en tèmas diplomatics. Foguèt lo primièr monarca francés en escriure en cronicas totes los eveniments del sieu reinatge e lo primièr en utilizar lo títol de “Rei de França”, en substituissent progressivament lo títol de “Rei dels Francs”.
Lo sieu enemic abitual foguèt Anglatèrra, amb qui mantenguèt un afrontament constant amb lo rei Enric IInd e los sieus filhs Ricard Ier (“Còr de Leon”) e Joan. Aprofechèt l’enemistat entre ambedós fraires per ganhar de posicions. A causa d’aquelas luchas, pendent lo sieu reinatge, conquistèt e annexèt Maine, Normandia, Touraine e Anjou. Dels conflictes amb la vesina Flandra, annexèt l’Artois, lo Vermandois e Amiens. Recebèt l’escaisnom d’”August”, benlèu per èsser nascut al mes d’Agost e per los sieus succèsses militars, de part del monge Rigord. Una granda coalicion europèa entre divèrses sobirans europèus, comprés l’emperaire Oton IV del Sant Empèri Roman Germanic, foguèt desfacha per Felip IInd a la batalha de Bouvines lo 27 de Julhet de 1214.
A nivèl interior, la siá òbra foguèt fòrça ampla e creèt las basas d’un estat nacional segon lo concèpte medieval de nacion. Creèt una armada permanenta (pas abituala en aquela epòca medievala) e reformèt lo sistèma fiscal per obténer d’intradas constantas e sufisentas per los sieus objectius e lo sieu aparelh administratiu estatal. Atenguèt contrarotlar la noblesa de las tèrras d’oïl e establiguèt definitivament la capitala del reialme a París (en contra d’Orleans). La vila de París recebèt una granda empentissa, amb un cambiament urban fòrça important; las siás carrièras mai importantas foguèron tornadas a bastir, se melhorèron las fortificacions e se comencèt a bastir lo futur castèl del Louvre.
L’expulsion dels josieus
En començar lo sieu reinatge, expulsèt los josieus e confisquèt lors patrimonis, en trincant la tolerància existenta en los reinatges anteriors. Una manièra fòrça utilizada per aténher de recorses economics a las monarquias medievalas. Mas l’an 1198 suprimiguèt totas aquelas politicas antisemitas.
Las relacions amb la Glèisa mantenguèron tanben una estructura diplomatica segon la siá convenença. Intervenguèt a la Tresena Crosada convocada pel Papa Gregòri VIIen l’an 1187. Mas mantenguèt una disputa amb lo Papa Innocenci IIIen per la volontat de repudiar la siá molhèr Agnès de Meran. La mòrt de la reina l’an 1200 recondusiguèt la situacion.
Felip IInd volguèt pas al començament participar a la Crosada contra los Albigeses (Catars). Las relacions amb qualcunes nòbles occitans, l’incertitud de la solucion de la Crosada e la guèrra contra los angleses qu’aviá al nòrd, a Bretanha e Normandia, marquèron aquelas reticéncias primièras envèrs la participacion, malgrat l’insisténcia del Papa Innocenci IIIen. Malgrat aquò, enebiguèt pas als sieus nòbles l’intervencion en la Crosada.
Après la mencionada batalha de Bouvines, que favoriguèt las siás posicions al nòrd, e la desbranda del comte-rei Pèire d’Aragon a la batalha de Murèth (1213), Felip IInd August decidiguèt d’intervenir en la Crosada contra los Albigeses. Aviá pas mai de resisténcia a las tèrras d’òc, e la Crosada acabariá en trionfant. Après la mòrt de Simon de Montfòrt, onorat pel meteis monarca amb de títols e de tèrras conquistadas dins las tèrras d’òc, apiegèt al sieu filh, Amalric de Montfòrt per finir amb una nòva revòlta dins lo comtat de Tolosa l’an 1219, que fracassèt militarament.
Felip IInd August moriguèt l’an 1223 a Mantes, sens finir totalament lo contraròtle occitan, mas en daissant la situacion premanida pel domeni definitiu. Vertadièrament, dels “actors” del drama que foguèt la Crosada contra los Catars, foguèt qui sortiguèt mai beneficiat. Oportunisme, bona fortuna o bonas decisions? E entre la Crosada e los conflictes del nòrd, atenguèt gaireben multiplicar per quatre lo territòri jos contraròtle dirècte de la monarquia francesa.
