GUILHABÈRT DE CASTRAS: LO GRAND PERFIÈCH
Francesc Sangar.- Los Perfièches catars èran una sòrta de sacerdòts dins de las comunitats dels Bons Òmes e las Bonas Femnas, los Catars. Coneissèm los noms de qualqu’unes d’eles (e elas), mas lo mai conegut, benlèu, foguèt Guilhabèrt de Castras, avesque catar de Tolosa. Malgrat lo sieu nòm, possedissèm pas la certitud que foguèsse nascut en aquela vila occitana l’an 1165. Mas coneissèm que tota la siá familha èra cresenta catara: lo sieu fraire Isarn e doas autras sòrs foguèron tanben perfièches.
Coma perfièch, una de las siás foncions èra balhar lo “consolamentum”, l’unic sacrament catar, e que qualqu’unes dels discipols que lo recebèron de part de Guilhabèrt de Castras, foguèron Pèire Rogièr de Mirapeis o la mitica granda dama del Catarisme, Esclarmonda de Fois, aquela en un acte amb multituds a Fanjaus. Tamben recebèron lo “consolamentum” de Guilhabèrt autras damas coma Auda de Fanjaus, Faís de Durfòrt o Raimonda de Sant German.
Intervenguèt tanben en los abituals collòquis religioses que se celebrèron los ans anteriors al començament de la Crosada, entre Catolics e Catars, ont cadun defendiá lors cresenças e lors dògmas, en utilizant los tèxtes evangelics. Amb lo meteis Sant Domenge de Guzman, principal defensor del Catolicisme al Lengadòc, aviá mantengut d’apassionats debats. Concrètament, Guilhabèrt de Castras intervenguèt al collòqui celebrat a Montreal o Pàmias l’an 1207, e ont aguèt coma adversari Pèire de Castèlnòu, lo legat papal, que moriguèt en d’estranhas circonstàncias dos ans après, e que foguèt la provocacion que comencèt la Crosada contra los Catars.
La crosada catara
Lo començament de la repression e las persecucions contra los Bons Òmes foguèt la causa que provoquèt que Guilhabèrt de Castras, coma totes los Perfièches Catars, cambièsse plan la sieuna vida pr’amor que caliá cambir sovent la sieuna residéncia abituala, en fugissent de possibles arrèsts. Sabèm que residiguèt per tot lo territòri lengadocian, en de vilas coma Mirapeis, Castelnaudari, Tolosa, o lo meteis Fanjaus, ont possedissiá un ostal.
L’an 1227, en aprofechant una cèrta patz pendnet aquelas persecucions (la Crosada aguèt divèrses periòdes d’inactivitat fins a l’an 1255), se produsiguèt un Concili Catar a Piussa, ont sabèm qu’intervenguèt activament e ont foguèt nomenat Beneset de Tèrmes coma nòu avesque del Rasés.
Çò de mai segur es que l’an 1232 decidiguèsse de començar a demorar en Montsegur, ont èran refugiats fòrça cresents catars, en fugissent de las persecucions, e probablament per la sieuna edat avançada, e per seguretat, demorèt en la comunautat de la montanha los darrièrs ans de la sieuna vida. Moriguèt al meteis Montsegur entre los ans 1236 e 1241, abans de la casuda d’aquela comunautat catara l’an 1244.
