LO SÈTGE DE TÈRME (1210)

Christian Andreu.- Òm desconeis encara uèi perqué los ancians castèls situats a la frontièra entre lo reialme d’Aragon e Occitània foguèron nomenats coma castèls catars. Benlèu foguèt pr’amor del torisme. D’efièch, aqueles castèls, plan coneguts a la region, foguèron, mai que mai, de castèls catalans e pas occitans, conquistats per l’armada reiala francesa plan aprés la crosada de 1209. Çò qu’òm poiriá plan nomenar coma de castèls catars a l’epòca ne foguèron d’autres e lor sètge e conquista pels crosats entraïnèt un virament rapid en l’esperit dels occitans a l’ora de resistir: Menèrva, Tèrme e Cabaret.

Aital, e justament aprés se declarar la crosada contra los catars l’an 1209 pel papa Innocent IIIen – e que foguèt declarada sonque contra lo vescomtat dels Trencavèl de Carcassona -, los crosats ataquèron e chaplèron las vilas de Besièrs e Carcassona. Lèu, e abans de finir l’an, tot lo replanat d’Aude demorarà conquistat per l’armada crosada – compausada de franceses mas tanben d’autras nacions europèas -. Aquel succès menarà los crosats a balhar lo títol del vescomtat a un senhor feudal francés nomenat Simon de Monfòrt.

Pasmens, la siá situacion es pro flaca car ne lo sieu sobeiran, lo comte de Barcelona e rei aragonés Pèire I lo reconeis nimai d’autres senhors feudals de l’airal qu’an plusors castèls al luòc.

Per ansin, e aprés aver conquistat lo castèl e vilatge de Menèrva en 1210, Simon de Monfòrt e l’armada crosada decidisson d’atacar los autres dos castèls pròches a Carcassona pus dangieroses; Tèrme e Cabaret. Urosament per aqueles, lo senhors feudals d’ambedós castèls foguèron totjorn d’aliats e s’ajudèron plan pendent l’ataca crosada. E aquò donèt fòrça problèmas als crosats e a Monfòrt a l’ora d’assajar de los conquistar.

Lo començament del sètge

Sonque confirmar la nòva tòca de l’armada crosada, los òmes qu’avián ajudat Monfòrt a conquistar Menèrva, los de Narbona, se’n van. Al còp, una granda part de l’armada ccrosada tanben confessa que la siá preséncia es pas pus de besonh pr’amor que la quarantena (los 40 jorns que deviá durar la crosada) es arribada a la siá fin e tanben se’n van a lors ostals. E Monfòrt demòra mai sol que jamai. Urosament per el una nòva armada dels comtes de Dreux, Robèrt IIn e de Ponthieu, Guilhèm IIn, arriba per se jónher als crosats. Amb aqueles òmes nòus Monfòrt decidís atacar Tèrme pel sud.

A l’epòca, lo castèl de Tèrme a fòrça bonas defensas. Es sus un puèg rocalhós entornat de bauces prigonds. Mai enlà i a los rius Sou e Caulièra coma primièra linha de defensa. Las gorjas del Termenet arrèstan l’enemic d’atacar pel nòrd. Es ailà ont i a lo Termenet, una pichona fortalesa. Pel sud lo senhor de Tèrme, Raimond, a fins a tres linhas de defensa seguras, a d’aiga, la sèga es facha e pendent los darrièr meses a pogut pagar l’arribada de plusors mercenaris per aparar lo castèl. Quand arriban los crosats Raimond de Tèrme a aperaquí 20 cavalièrs occitans e mai de 500 catalans que lucharàn fins a la fin.

Los crosats arriban fins a la primièra linha de defensa mas pòdon pas contunhar. La resisténcia es feròça. Las maquinas de sètge que devián arribar dempuèi Carcassona foguèron atacadas per Pèire Rogièr de Cabaret e cal las tornar a bastir. Quand arriban los crosats pòdon, fin finala, crosar aquela primièra linha defensiva mas alavetz los catalans o brutlan tot. Aprés l’incendi, los crosats atacan mas los catalans de Tèrme contratacan. E Monfòrt, que comença a pagar un naut prètz en vidas, decidís atacar per un autre luòc; lo Termenet, situat en çò de pus septentrional mas tanben pus naut de la montanha ont i a Tèrme.

Tanben ailà los crosats pagaràn un naut prètz. Quand i arriban 300 òmes e 5 cavalièrs amb un manganèl (per bombardar lo Termenet), d’occitans e catalans (aperaquí 80 òmes) atacan e lo manganèl es gaireben destruch. Tornar a atacar per ailà es doncas tanben plan dangierós e Monfòrt dobta.

Totun, e cossí se debanèt a Menèrva, lo perilh lo pus grand pels assetjats foguèt l’aiga. Es l’estiu – Monfòrt arribèt l’1 d’agost- e plou pas. Pèire Rogièr de Cabaret ataca totjorn per darrièr los crosats, e comença a i aver de famina demest aquestes. Quand Raimond de Tèrme decidís dubrir negociacions amb los crosats pr’amor de la fauta d’aiga se debanarà un episòdi plan anecdotic.

Raimond prepausa balhar lo castèl e lo recuperar un an aprés. Monfòrt vòl pas acceptar mas l’armada dels comtes de Dreux, Ponthieu, Bordèu, Beauvais e Chartres considèran finida la quarantena e se’n van. Monfòrt demana a los crosats de demorar amb el sonque qualcunes jorns de mai mas sonque l’evesque de Chartres accepta. Sens d’òmes, Monfòrt accepta.

La fin del sètge

Pasmens, lo castèl déu se rendre a l’endeman e aquela nuèch i a una tormenta fòrta d’estiu. Las cisternas de Tèrme tornan a venir plenas e quand cal balhar lo castèl Raimond cambia d’idèia. Ça que la, l’aiga ven marrida e poirida e los del castèl començan a patir de dissentariá. E los castèl es, fin finala, donat als crosats.

Aquel còp Monfòrt es en colèra. Raimond de Tèrme aviá donat la siá paraula de balhar lo castèl. E puèi cambièt lo vejaire. Monfòrt barrarà a Raimond de Tèrme en la preson, ont morirà tres annadas puèi. E, aprés aver conquistat los castèls de Menèrva e ara Tèrme, decidís atacar tanben Cabaret. Amb los tres castèls, plan fòrts, Monfòrt aurà pas pus cap enemic en Aude e poirà negociar melhor amb Pèire I, comte de Barcelona e sobeiran d’aquelas tèrras occitanas.

Sonque se conéisser que Tèrme èra tombat, los crosats ganharàn tanben la clau dels castèls de Costaussa, Albedun e Puègvert. Mas Monfòrt vòl pas pus atacar los castèls pus meridionals (e montanhoses) del País de Saut e Fenolheda, que foguèron pas atacats en aquela epòca.

Cabaret forma part dels castèls de Las Tors e lor senhor, Pèire Rogièr de Cabaret, demorarà ara, coma l’unic senhor occitan que decidí de resistir als crosats en Aude. Totun, se los crosats vòlon lo conquistar cal tornarmai amassar una nòva armada car fòrça òmes que comencèron la crosada en 1209 ara ja se n’an anat. Simon de Monfòrt deurà esperar fins a l’an següent, 1211 per assajar de conquistar lo tresen castèl catar occitan: lo castèl de Cabaret.