LA CATALONHA ARÀBIA (E BERBERA)
Christian Andreu.- Lo començament de l’edat medievala en Catalonha venguèt definit per l’envasion aràbia e berbera de l’an 711. Aquela annada, una armada aràbia mas tanben berbera dintrèt en la peninsula iberica e desfachèt los visigots lèu lèu. L’espandiment d’aràbis e berbers foguèt plan rapid e la resisténcia pas gaire fòrta. D’efièch, d’aràbis e berbers crosèron lèu tota la peninsula e tanben Catalonha e puèi se n’anèron a la conquista d’Occitània.
Segon mai d’una fònt contemporanèa aràbia, la conquista del territòri catalan aguèt coma origina la vila de Saragossa, fasiá pas gaire conquistada per Musan ibn Nusayr (714). Dempuèi ailà d’aràbis e berbers se n’anèron lèu lèu a la conquista de la vila aragonesa d’Osca, que tombèt lo meteis an. Mens d’una annada dempús una armada, dirigida per Tariq ibn Ziyad, dintre per Tortosa e arribèt a Lhèida, que tombava en l’an 715.
Maugrat que dempuèi Tarraco (Tarrgona) e Barcino (Barcelona) foguèt organizada una resisténcia militara, los catalans sonque podèron resistir quatre ans, fins a la conquista finala de Narbona en l’an 720. Per ansin, al-Hurr comencèt la conquista del territòri catalan en 715. La primièra vila que patiguèt un sètge important dels musulmans foguèt Tarraco, que luchariá pendent dos ans (714-716) contra d’aràbis e berbers. Totun, en 716, la vila pus granda e pus importanta estrategicament per las sieunas muralhas, Tarraco, tombava aprés mai de quinze meses de sètge e cap escasença d’ajuda dempuèi lo nòrd.
Pauc puèi tombèron, lo meteis an, las vilas de Barcelona e Girona. Al-Hurr contunhèt per la còsta fins a crosar los Pirenèus. En l’an 720 los musulmans ja avián arribat a Narbona, que tombèt lo meteis an.
Mai enlà encara
La conquista de la província coneguda coma Septimania (720-725) se desvolopèt, ça que la, jos la direccion d’Al-Samh. En 721 èran arribats a Tolosa e en 732 a Bordèus. Abans e tot d’aquela annada, en 725, los aràbis e berbers ja èran arribats a Autun. La batalha de Peitieus se debanariá en 732 e sonque alara pòt òm començar a parlar d’una retirada aràbia d’Occitània. Una retirada que se seriá començada aprés la batalha de Tolosa (721), plan mai decisiva que la de Peitieus, malgrat la legenda de l’istoriografia francesa passada e actuala.
La tòca dels aràbis e berbers a l’epòca èra ganhar mai d’argent amb d’atacas e lo pilhatge general. Atacavan Barcelona o Girona dempuèi Saragosa per tèrra o encara Ribagorça e Palhars dempuèi la còsta. Per mar enviavan de flòtas dempuèi Pechina, en Almeria, ajudats per de vaissèls arribats de Tortosa o Malhòrca un còp qu’aquestas vilas tanben tombèron jos domeni musulman.
Quora los aquitans conquistèron Girona primièr e Barcino dempús (801) foguèt organizada una frontièra politica per primièr còp al log del flume Llobregat, pròche a Barcelona. Al-hawan, encara als ans 815 e 827 ataquèt lo nòu comtat barcelonin aquitan dempuèi lo nòu territòri conquistat per d’aràbis e berbers. E, se abans los catalans aguèron l’ajuda occitana, ara patiguèron de grèus atacas que menarián a l’independéncia politica del país, malgrat que, fòrça temps dempús, en l’an 988. Fasiá pas gaire que demandavan la patz (Ahd) amb d’aràbis e berbers pr’amor que, coma religion revellada segon l’Islam, òm podiá signar un acòrdi de patz amb aqueles. Mas pas amb de pagans. E los catalans amassèron de fòrça militara per expulsar d’aràbis e berbers de Catalonha a mejan sègle XIIen.
