LA BATALHA DELS ESPERONS D’AUR
CAM.- La Batalha dels Esperons d’Aur foguèt una batalha que i aguèt demest l’armada reiala francesa e l’armada flamenca del comte de Flandra, revoltada dempuèi l’an 1297 e qu’aguèt luòc a la vila modèrna de Kortrijk (Belgica). La resulta ne foguèt, malgrat la diferéncia d’òmes e d’armas (10.000 milicians flamencs e sonque 400 cavalièrs davant dels 8.000 franceses dont mai de 3.000 cavalièrs) una clara victòria flamenca que permetèt l’independéncia de Flandra en 1305.
En 1302 ja fasiá doas annadas que los franceses avián envasit Flandra. E lo rei francés Felip IVn organizèt una armada de mai de 8.000 òmes per destruire la resisténcia flamenca. L’armada foguèt dirigida per Robèrt d’Artois. Per los faciar los flamencs organizèron tanben una armada d’aperaquí 9.4000 òmes.
Malgrat l’aventatge militar, la cavalariá francesa poguèt pas trincar la linha d’infantariá miliciana flamenca e i aguèt un chaple de franceses. Los flamencs capturèron mai de 500 parelhs d’esperons de cavalièrs franceses e pr’açò lo nòm de la batalha. Puac après la batalha foguèt ja considerada coma un bèl exèmple d’infantariá qu’amassa amb lo terren podiá ganhar una fòrça de cavalariá màger.
Lo començament de la revòlta
Lo 18 de mai de 1302 qualcunes flamencs contràris a las nòvas talhas del nòu gobernador francés a Bruge, Jacques de Châtillon, dintrèron en aquela vila e auciguèron totes los franceses que i aviá dins. Lèu d’autras vilas diguèron quiòc (franc Gent) a la revòlta e lèu tanben s’i amassèt la noblesa flamenca, qu’aviá paur de prérdre lo contrarotle del país davant las classas pus popularas.
Felip IVn de França envièt una armada amb Robèrt IInd d’Artois e aquesta aguèt de faciar William de Jülich, coma cap de la revòlta flamenca. D’autras vilas envièron d’òmes a Bruge ; Ypres e tanben Gent (700 òmes). Totun, la majoritat de l’armada flamenca èran de milicians dirigits per las guildas. Malgrat que los milicians èran fòrtament armats amb la lança d’1,5 mètres nomenadas goedendag.
Los flamencs amassèron demest 8.000 e 10.000 òmes e d’aqueles 4000 èran de cavalièrs. 900 d’aqueles òmes èran de balestièrs. L’infantariá flamenca formèt una linha davant de la cavalariá francesa amb las goedendags. Mas abans de la batalha, la majoritat de cavalièrs flamencs se’ n’anèt e quora i aguèt la batalha sonque demoravan dètz cavalièrs flamencs al costat de l’infantariá flamenca (Cronica de Gent).
Los franceses, pasmens, avián pogut amassar mai de 2.500 cavalièrs e formèron en tres corpses desparièrs, mas lo darrièr èra de resèrva. Tanben i aviá mai de 5.500 òmes d’infantariá dont 1.000 balestièrs (qualcunes italians, castelhans e catalans). Cada cavalièr podiá ser restacat a 10 milicians flamencs.
Lo 26 de junh de 1302 lo flamencs assetgèron lo castèl de Kortrijk e los franceses i envièron 3.000 cavalièrs e 5.000 òmes d’infantariá. Los flamencs abandonèron lo sètge e causiguèron aufrir batalha. Lo terren que i aviá al torn dels flamencs èra plen de canals e rius e la tèrra èra plan umida, amb fòrça fanga. Aquò daissava lo prat batalhièr coma brica bon per la cavalariá. Lèu los flamencs formèron un carrat amb un flume endarrièr d’eles e tanben i aviá fòrça rius a ambedós costats.
La batalha comencèt quand los balestièrs franceses ataquèron als balestièrs flamencs, e poguèron provocar la sieuna retirada. Alara Robèrt IInd d’Artois ordonèt l’infantariá de daissar lo camin liure per la cavalariá e après i envièt la cavalariá.
Qualcunes òmes d’infantariá franceses patiguèron la pròpria ataca de la cavalariá francesa. La cavalariá lèu comencèt a trapar de problèmas geografics al davant. Los arquièrs e balestièrs flamencs se retirèron endarrièr de la linha d’infantariá flamenca del còp qu’aquesta assajava de resistir la carga francesa. E capitèron, pr’amor que la linha dels goedendags se trinquèt pas davant l’ataca de la cavalariá francesa. Lèu aquela carga venguèt un chaple.
Alavètz, Robèrt d’Artois ordonèt los sergents d’armas d’atacar. Lèu foguèron encerclats per l’infantariá flamenca. Lo meteis Robèrt d’Artois luchèt contra los flamencs mas tanben moriguèt car après pérdre la lucha, demanèt cleméncia, mas los flamencs diguèron que comprenián pas lo francés.
Los franceses comencèron a fugir. Foguèron tòca aisida pels flamencs, car lèu tombavan als paluns e rius que i aviá. L’infantariá francesa aguèt paur e fugiguèt. Los flamencs los secutèron pendent mai de 10 quilomètres.
Après la batalha, lo castèl de Kortrijk abandonèt la lucha, e los flamensc conquistèron Gent. Segon la Cronica de Gent los franceses patiguèron mai de 1.000 cavalièrs mòrts dont 75 plan importants, coma lo comte d’Artois, lo comte de Dammartin, lo comte d’Eu, e lo meteis gobernador francés de Flandra, Jacques de Châtillon. Los flamencs, per contra, sonque patiguèron 300 mòrts.
Après la batalha dels Esperons d’Aur, las armadas europèas medievalas comencèron a sospechar que la cavalariá podiá èsser plan desfachada per l’infantariá se lo terren èra pas bon. Lèu comencèron a pérdre batalhas de mai en mai e, pendent la fin de l’edat medievala, la vertadièra fòrça d’una armada èra l’infantariá, e pas pus la cavalariá, cossí èra estat los darrièrs mil ans. Un cambiament d’estrategia militara que cambiariá la planeta per totjorn.