LO NÒM DELS VIKINGS
Redaccion.- Maugrat la cresença que podèm aver uèi, las diferentas populacions europèas de l’epòca medievala cridavan pas “qu’arribavan los vikings” quora èra a mand d’atacar un dels vaissèls de l’Euròpa nordica la còsta del sud europèu. Los òmes del nòrd foguèron un grop de personas que demorèron a Escandinàvia e que parlèron l’antica lenga nordica entre las annadas 800 e 1300 aprés lo Crist. E foguèron nomentats amb desparièrs noms segon la region e encara la vila ont arribèron. La paraula viking, segon los escandinaus d’abans e ara vòl dire pirata e doncas eles meteisses se sonavan pas de piratas.
L’origina d’aquesta paraula a la fin del sègle XIX, quora l’istoriografia de lenga anglesa comencèt de nomentar amb lo nom de vikings totes aqueles òmes que volián far de comèrci, viure en de nòvas regions e encara atacar de vilatges d’aquela epòca e d’origina escandinava. Mas los nomentats vikings, pendent l’epòca medievala, arribèron a los diferents reialmes angleses e escoceses, Islàndia Gallas, las Illas Feròe, Irlanda, Russia e Bielorussia, Groenlàndia, França, Bretanha e Occitània, Flandes, Catalonha, País Basc e Asturias, Al-Andalus e encara a de païses tant luenhans coma Polònha, Bizanci o Canadà, entre d’autres sens aquel nom.
Un nom d’origina anglesa
Lo primièr còp que l’istoriografia anglesa scientifica certifica l’utilizacion de la paraula Òme del Nòrd (Norseman) coma sinonim de Viking es situada en la tresena edicion del Diccionari d’Anglés d’Oxford, que soslinhèt que Walter Scott l’utilizèt al roman Harold The dauntless en 1817. E maugrat aquò foguèt una paraula que los angleses avián aprés dels olandeses pendent lo sègle XVI quora aquestes volián dire d’abitants de Norvègia.
Las paraulas Òmes del Nòrd foguèron benlèu mai utilizadas pels europèus de l’epòca medievala que non de vikings. L’ancian francic los sonèt Nortmann e apuèi foguèron nomentats Normannus en latin. Aquò benlèu balhariá la naissença a la paraula Normands o abitants de Normandia, qu’aviá una populacion de norvegians pendent lo sègle X.
De lengas coma lo catalan o l’occitan utilizèron apuèi la paraula normands, que cambièt fins èsser lordomanni en divèrses païses mediterranèus. Mai encara a Al-Andalus ont l’istorian al-Mas’udi los nomentèt apuèi lor ataca l’an 844 a Sevilha coma Al-lawdh’ana.
Los vikings atanben foguèron coneguts coma Ascomanni per los alemands, coma Lochlanach per los gaelics e tanben coma Dene per los anglosaxons. En gaelic i aguèron los noms Finn-gall (norvegian), Dubh-Gall (danés) e Gall Goidel (estrangièr). A Dublin encara foguèron coneguts coma lo Pòble de l’Èst (Ostmen) e lo nom d’un barri d’aquela vila encara o confirma uèi lo jorn. Èran tanben los Lochlannaigh o Gent del Lac.
Mai luenh encara tanpauc es trobat istoricament lo nom de vikings coma es utilizat uèi lo jorn. De nacions eslavas, d’arabis e de bizantins los sonèron Rus o Rhos e i a d’istorians que creson qu’aquel nom foguèt l’origina dels noms actuals de Russia e Bielorussia. Totun, la gàrdia norvegiana dels emperaires bizantins foguèron totjorn sonats varangians.
Uèi lo jorn, fin finala, es utilizada la paraula nordho (en suedés nordhonrna, en danés nordhoerne e en norvegian nordhoerne) desparièra de l’antica parula norvegiana norroenir (Gènt del Nòrd). E maugrat que los daneses uèi dison Vikinger e los suedeses Vikingar es pas una paraula per una etnia mas una profession (la d’atacar per raubar).
Cossí siá, la paraula viking a una origina anglesa de l’epòca d’aperaquí 1890 e foguèt jamai utilizada per los europèus medievals per parlar d’aqueles que totes avèm al cap a mand de desbarcar de lors vaissèls e atacar las còstas e flumes europèus, asiatics, africans, americans e mai enlà (benlèu). De còps, conéisser la marrida utilizacion (pas originala nimai istorica) d’una paraula va plan se volèm conéisser melhor una epòca coma l’epòca medievala.
