NE CONQUISTA NIMAI RECONQUISTA

Francesc Sangar.- L’istòria de la Peninsula Iberica pendent l’Edat Mejana es marcada per la conquista musulmana e la “reconquista” crestiana. Mas se produsiguèt vertadièrament una conquista musulmana e una reconquista cristiana? L’expansion islamica arribèt a començaments del sègle VIII a la Peninsula Iberica. A la fòrça del desvolopament de la civilizacion musulmana se contrastava la descomposicion que patissiá la monarquia visigoda, immergida en una sèria de luchas fratricidas entre desparièras dinastias de la noblesa per aténher lo poder, amassa amb d’assages secessionistas de qualqu’unas regions dirigidas per de nòbles que volián dispausar del sieu pichon reialme.

E mai se los visigòts s’èran arribats a la Peninsula dempuèi lo sègle V, avián pas atengut d’integrar la siá populacion amb los abitants anteriors, una combinacion entre de romans e membres de desparièras tribús ibericas e celticas. Existissiá pas una identitat o un sentiment de comunautat conjoncha e ambedoas populacions fasián de vidas desseparadas dins lo territòri. Dins aquel contèxt, foguèt pas complicat pels dètz mil soldats musulmans, après crosar l’estrech de Gibartar, far la conquista de la Peninsula. Solament una pichona batalha al sud, nomenada Guadalete, l’an 711, ont la flaca armada visigoda tombèt facilament davant la musulmana, e ont lo darrièr rei visigòt, Roderic, perdèt quina possibilitat que siá de resisténcia, e dobriguèt definitivament las pòrtas de la Peninsula a l’Islam.

Las vilas se rendèron sens gaire d’oposicion, en pachant de condicions favorablas per la populacion crestiana e josieva, amb una evidenta permissibilitat per poder contunhar amb la practica de las siás religions. Lasses los abitants de las luchas dels visigòts e l’inestabilitat del sieu reialme, consideravan que lo domeni musulman podiá començar un periòde d’ estabilitat que podiá ajudar al desvolopament economic.

Los musulmans aportavan tanben d’avançadas tecnologicas en matèria d’agricultura qu’implantèron als camps de la Peninsula, e un desvolopament cultural fòrça important, que convertiguèron la Peninsula Iberica pendent de sègles en lo ligam de la cultura crestiana (europèa) e musulmana. Las condicions de vida a la Peninsula Iberica èran fòrça melhors qu’en gaireben tota l’Euròpa crestiana occidentala.

E se consideram que se produsiguèt pas una conquista musulmana dins lo tèrme mai violent de la paraula, existiguèt una reconquista, compresa coma l’accion de tornar a conquistar e territòris qu’èran estats pròpris, coma l’istoriografia ispanica aviá defendut pendent de sègles?

S’existiguèt pas cap conquista, tanpauc podèm pas parlar de reconquista. Degun pòt negar qu’a comptar del sègle VIII se produsís l’establiment e la consolidacion de pichons estats crestians al nòrd de la Peninsula, qu’aprés s’espandiguèron vèrs lo sud e atenguèron dominar tot lo territòri pendent la fin del sègle XV, amb un domeni evident quand los reialmes islamics peninsulars dintrèron en decadéncia.

Mas los crestians se consideravan pas d’eretièrs dels ancians visigòts nimai pensavan que recuperavan de territòris qu’èran estats anteriorament crestians, ni lors sieus monarcas èran eretièrs dels ancians reis visigòts. E se creèron de divèrses reialmes crestians, qu’atenherián pas la siá unitat fins a fòrça sègles après. Espandiment crestian, Òc. Reconquista Pas. Cossí diguèt l’escrivan e filosòf espanhòl José Ortega y Gasset, “Una Reconquista d’uèch sègles es pas una Reconquista”.

E entre los reialmes crestians e los musulmans existiguèron mai periòdes de patz e convivéncia pacifica que de confrontacion per de guèrra. Cap de territòri pòt pas suportar un afrontament perpetual d’uèch sègles de durada (simplament, auriá pas subreviscut degun). Solament una batalha pòt èsser nomentada aital, la de Navas de Tolosa, de l’an 1212, qu’entraïnèt la decadéncia finala del mond musulman a la Peninsula Iberica. Urosament qualques concèptes de l’istoriografia del sègle XIX començan d’èsser revisats pe las desparièras nacions europèas per aténher una vision mai drecha de l’istòria.