L’ARRIBADA DE LA POVORA A EURÒPA
Maugrat que, generalament l’istoriografia europèa confirma l’utilizacion dels primièrs canons a la batalha de Crécy en 1346, una recèrca un pauc mai prigonda permet confirmar qu’aquela arma auriá arribat a Euròpa de la man dels arabis. Aital demorèt escrich en divèrsas fònts istoriograficas de la peninsula iberica coma son Zurita e apuèi Juan de Mariana.
Totun, que l’etimologia del nom canon a coma origina una revirada en plusors lengas continentalas de la paraula italiana canone (grand tub). Lo tèrme foguèt utilizat per parlar de las armas de fuòc dempuèi l’an 1326 e annadas apuèi en Anglatèrra (1418). Abans foguèt mai generala l’utilizacion de la paraula bombarda mas apuèi l’an 1430 foguèt utilizada sonque quora èran de pèças fòrça mai grandas.
Per ansin, lo primièr còp que se parla d’un canon foguèt pendent lo sètge d’Alacant en 1331 e encara apuèi pendent lo sètge de la vila d’Algeciras (1342). Segon de cronicaires de l’epòca los arabis los utilizèron per crear de panic en l’armada crestiana, un fach que demorèt demostrat pendent aquel sètge. Dins aquel quite sètge i participèron divèrses nòbles angleses coma los dels ostals de Derby e encara Salisbury, qu’aurián conegut de primièra man doncas cossí foncionava un canon e menèron aquela coneissença a Anglatèrra.
L’espandiment de la siá utilizacion se produsiguèt lèu: los catalans los utilizèron contra la flòta castelhana pendent la batalha navala de Barcelona (1359) e los navarreses en 1367 ja avián d’arabis coma “mèstres d’artilhariá”. Apuèi la batalha de Crécy lor utilizacion venguèt ja generala maugrat que, uèi lo jorn, es estat ja confirmat que de mamelucs los utilizèron en 1260 pendent la batalha d’Ain Yalut contra los mongòls. Pauc apuèi arribariá a Euròpa de la man dels darrièrs arabis de la peninsula iberica.
