L’ISLAMIZACION D’AFRICA
CAM.- Las primièras conquistas islamicas apuèi la mòrt de Maomet al sègle VIIen arribèron lèu fins al Delta del Nil. Totun, l’espandiment de la nòva religion monoteista mondiala (uèi es una de las tres pus importantas amb lo cristianisme e lo judaisme) demorèt encara plusors sègles fins arribar a l’oèst e lo sud african.
Un dels estats que mai resisténcia mostrèt a l’islamisme pendent de sègles foguèt Etiopia, que se declarèt oficialament crestiana lèu lèu. Abans d’i arribar los musulmans trapèron encara un autre estat, situat mai al nòrd, Aksum, qu’èra ja crestian dempuèi la fin del sègle IVen, quan lo rei Ezana, çò ditz la tradicion, foguèt educat per un mèstre crestian que poguèt lo convertir a la religion de Jèsus. Lèu lo cristianisme vendriá la religion oficiala d’Aksum, qu’establiguèt prigondas relacions comercialas e culturalas amb l’Empèri Bizantin e que foguèt, durant decadas e tanben sègles, un enemic declarat de l’Islam.
Pendent la fin del sègle VIIen l’Islam ja aviá pogut arribar a çò qu’uèi es Marròc, après mai de 50 ans de resisténcia armada (los berbèrs èran cristians a l’epòca) e d’ailà s’espandiguèt vèrs Occitània (lo Reialme Gòt d’Ispània, e lo Reialme d’Aquitània mas atanplan Provença) e vèrs lo sud, çò es l’interior del continent african.
Lo començament d’una nòva epòca
Los primièrs òmes que menèron l’Islam vèrs lo sud african, lo territòri situat mai enlà del desèrt del Sahara e qu’arribèron al Sahèl (de l’arabi Sahil o Sawahil què vòl dire ribièra) foguèron de comerçants. De primièr foguèron sonque d’òmes que venguèron musulmans. Lèu arribarián los reis. Al sègle VIIen ja i aviá mantunas vilas de Sudan amb de pichons barris musulmans que menavan una vida autonòma.
Ça que la, l’espandiment mai prigond arribèt aperaquí lo sègle XIen e venguèt per las conquistas almoravidas d’un costat e lo comèrci a la còsta de Zinj realizat per d’arabis e de swahilis. Lo moviment de renovacion religiosa islamic nomenat almoravit pels libres d’istòria aguèt la sieuna origina dins lo nòrd-oèst del continent, en çò qu’uèi es Marròc. Ailà Abd Allah ibn Yasin decidiguèt convertir totas las nacions del Sahara. Pr’aquò fondèt Marraquèsh e lèu los almoravits daissèron endarrièr la patz islamica e declarèron la guèrra (o Yihad) a l’ora d’assajar la conquista d’Africa. Son Empèri arribariá fins la Peninsula Iberica, d’un costat, e la val del flume Senegal e encara lo delta del Nigèr de l’autre.
L’Ocean Indian foguèt una autra region d’espandiment comercial e religiós. Al long de la còsta orientala e sustot a l’illa de Zanzibar s’i desvolopèron grands pòrts internacionals. D’ailà los arabis dintrarián en d’expedicions terrèstres vèrs l’airal dels Grands Lacs Africans. Tota sòrta de nacions e tribús se barregèron e lèu naisseriá una etnia coneguda apuèi coma swahili, amb d’aportacions africans e arabas qu’arribariá a contrarotlar tota l’Africa Orientala amb l’ajuda de la nòva religion.
Pendent la fin del sègle XIIIen la mapa politica, culturala e religiosa d’Africa ja èra consolidada. E l’islamizacion de mantuns territòris tanben balhèt de riquesa culturala e comerciala al continent african. Un fach que demorariá fins lo sègle XIXen.
