LOS DARRIÈRS PAGANS D’EURÒPA
Michal Čukan.- Las tribús balticas mantenián de relacions pacificas amb lors vesins eslaus. Malgrat una fòrta influéncia culturala dempuèi l’actuala Bielarussia, de tèrras de Lituània mantenguèron lors cresenças paganas. La casuda de Kyiv favorisèt los guerrièrs lituans a prene l’iniciativa e remplaçar los descendents de las dinastias eslavo-variagas en l’actuala Bielarussia. Puèi d’aténher l’egemonia dins de tèrras lituanianas e lo títol de Kaunigas (comte), lo Mendog (o Mindaugas) venguèt princep dels eslaus en Novhorodok.
Tanben s’apoderèt de la majoritat del Rus Negre amb la vila de Grodno e acceptèt lo rite roman crestian aperaquí l’an 1250. D’un autre latz, son cosin Tautavila demorèt sul tròn de Polotsk, amb l’acòrdi dels boiars locals, çò es dire los nòbles principals eslaus locals. Totun, las tèrras pròchas del fluvi Nemen demorèron disputadas entre de lituans e mai d’un comte eslau de Galitzia-Volynia de la dinastia dels Danylovitchs.
Una conspiracion intèrna
La politica expansionista e autoassimilativa a l’encòp de Mendog causèt lo malcontent entre las siás gents.En 1263 moriguèt assasinat pr’amor d’una conspiracion intèrna e son filh Vojsvilk (o Vaišvilkas) lo succediguèt en Lituània e Bielarússia. Poiriá semblar curiós que, per tornar aver son poder e levar las tèrras de mans dels traïdors, comptèt amb lo supòrt de lors adversaris tradicionals, los Danylovitchs. Mas los cambiaments d’alianças èran fòrça comuns en aquela epòca e pas sonque en l’Euròpa orientala.
En 1269 lo comte lituan Trojden (o Traidenis) amassèt tornarmai una granda part de l’ancian domeni del Mengod, sustot de vilas importantas de Grodno o Novhorodok mas de guèrras amb los comtes eslaus finiguèron encara. Durant las proplèus decadas l’actuala Bielarussia demorèt desseparada entre los lituans e los comtes locals, qu’avián lor origina en la dinastia dels Ruriks variags- Constantin Sens Mans e en Vitebsk, Mikhail Constantinovitch.
La societat lituana demorèt majoritariament pagana, malgrat fòrça conversions oportunistas de lors comtes al cristianisme. Amb la fin de las crosadas en Tèrra Santa, l’Òrdre Teutonica dirigiguèt lors esfòrces vèrs la region baltica, qu’encara resistissiá las missions evangelizadoras. Per ansin, finiguèron amb l’existéncia dels prussians independents, situats al nòrd de l’antica Polonha d’aperaquí l’an 1283. Los que trobarián lèu en lor camin serián los lituanians de la region d’ Zmudz, mas los teutonics arribèron lèu militarament fins la vila de Grodno e mai d’autres vilatges de Bielarussia occidentala. Aquela situacion demandèt una union pus fòrta dels pòbles locals, eslaus o baltics, per poder arrestar aquela nòva menaça occidentala…
