LA NAISSENÇA DE BRUJAS

Francesc Sangar.- Pendent los darrièrs sègles de l’Empèri Roman, las vilas perdèron la siá importància. Per una civilizacion coma la romana, que basava la siá estructura al mond urban, aquela crisi accelerèt l’enfonzament de l’empèri dempuèi lo sègle IIIen.

L’inseguretat e la violéncia pendent lo periòde de las invasions germanicas accentuèron encara un abandonament de las vilas e un traslat de populacion envèrs las zònas ruralas. Aquela situacion se mantenguèt fins al sègle XIen, quand qualqu’unas pichonas vilas comencèron a se desvolopar fins a venir de vilas.

En qualques cases, las nòvas vilas sorgiguèron al bòrd d’un castèl o d’un monastèri importants, qu’èran venguts lo centre economic de la siá region per l’acumulacion de rendas que crubavan dels servents. En autras escasenças, sorgissián aquelas vilas al bòrd de camins e rotas importantas, coma lo Camin de Sant Jacme.

Una vila qu’avèm fòrça plan documentada sus la sieuna creissença medievala es Brujas en Flandra, mejançant de cronicas escrichas per un clèrgue de la vila. En la narracion nos explica que lo castèl del comte Baudoïn aviá fòrça besonh de divèrses produchs, e a la pòrta del castèl s’amassavan cada jorn, al bòrd del Pont del Castèl, fòrça comerçants e fòrça vendeires d’articles de luxe. Coma que pas totes podián se lotjar dins del castèl, se comencèron a bastir d’ostals e d’aubèrjas per aqueles autres comerçants.

Amb lo passatge del temps, aquel quartièr de comerçants cresquèt considerablament fins a venir una vila entièra. E clients de tota la comarca arribavan per crompar e negociar amb los mercadièers del quartièr del Pont.

La creissença foguèt tant important, que solament un sègle après, l’an 1127, foguèron bastidas de muralhas per defendre lo nòu quartièr (o nos caldriá benlèu parlar ja de vila) e tre los ans 1297 e 1300 se bastiguèt un segond ensems de muralhas extèrnas, car la primièra èra pichona davant la creissença de la vila. Se bastiguèron simultanèament una catedrala e l’Espital de Sant Joan per recebre los besonhs religioses e sanitaris d’aquela populacion en creissença.

Aquel grand desvolopament se produsiguèt pas solament per recebre los besonh dels abitants del castèl o de tota lo parçan. Brujas se vegèt beneficiada de venir lo centre de divèrsas rotas comercialas, terrèstras e maritimas, que foguèron fòrça importantas durant la Bassa Edat Mejana, e que fin finala, beneficièron Flandra tota. E al bòrd dels mercadièrs apareguèron e banquièrs per donar tiença a las transaccions comercialas amb lors produches financièrs, e per assegurar lo crubament de ventas.

De rotas comercialas

Las rotas que provenián de la mar del Nòrd utilizavan Brujas per portar de primièras matèrias coma la fusta, de pèls, de blat que proveniá dels camps dels alunhats païses eslaus o de lanas de la vesina Anglatèrra. Una autra rota portava dempuèi França o Castelha vins, sal e lanas (sustot de fedas). Dempuèi la Peninsula Italiana e en traversant la sarrada dels Alps, arribavan de produches d’Orient, sustot demandats per las classas ricas, car acostumavan a aver de prèses anautits, coma las sedas e determinadas espècias.

Arribats totes aqueles produches a Brujas, èran repartits a travèrs d’aquelas meteissas rotas pels divèrses païses europèus. Naturalament, los produches de Flandra tanben s’incorporavan dins aquelas rotas coma lors coneguts tescuts de lana.

Brujas possedissiá un pòrt mercés al riu Zwin que environèt la vila, perque Brujas èra pas al bòrd de la mar. En fòrça escasenças, quand los vaissèls èran mai grands, èra utilizat lo pòrt de la prèpa vila al bòrd de la mar. Vilas tan desparièras coma Londres, Bilbao, Barcelona, Danzig o l’alunhada Riga èran connectadas de manièra maritima amb Brujas. Mas atanben de manièra terrèstra amb de vilas coma Colonha, Venècia o Marselha.

L’importància de Brujas beneficièt tanben Flandra tota, e d’autras vilas del territòri coma Gant o Brussèlas gaudiguèron tanben d’un grand desvolopament comercial, en essent de ponches importants en de rotas cap a de fièras francesas e alemandas. Lo poder economic e comercial de Brujas se consolidèt amb l’establiment de pichonas colònias de comerçants de divèrsas nacionalitats, que dispausavan de bastissas pròprias. Una de las colònias mai importantas foguèt la dels genoveses, una vila amb fòrça tradicion comerciala tanben, qu’aguèron un pichon quartièr pròpri dins de la vila medievala de Brujas, al bòrd de la meteissa plaça del Mercat.

Brujas es un dels cases mai importants de desvolopament urban pendent la Bassa Edat Mejana, mas foguèt pas l’unica. Flandra, Valonia e los Païses Basses an mantengut pendent de sègles aquela vocacion comerciala que comencèt pendent aquel periòde, e qu’ajudèt a que las vilas flamencas arribèsson a la Renaissença amb una granda importància economica e culturala.