L’AN DE LA FIN DEL MOND
L’actualitat fa agachar endarrièr per veire cossí se passèron abans de crisis prigondas de l’umanitat e qué ne pensava la populacion en aquel òrre moment. Euròpa visquèt entre las annadas 980 e 1030 una epòca de paura e al còp d’espèr coma s’èra pas debanat al long de cinc sègles. Maugrat aquò, la cultura e l’art medieval visquèron tanben un periòde excepcional.
La causa principala ne foguèt l’arribada de l’an 1000. Un capítol de l’Apocalipsi de Sant Joan confirmava qu’apuèi 1000 ans en prison, l’Anticrist envasiriá la planeta tota: lo cèl se dubririá e tornariá Crist per jutjar vius e mòrts. Caliá doncas èsser premanit. Totun, un còp passat l’an 1000 i aguèt encara d’analistas que confirmèron que tot aquò se passariá mai lèu en l’an 1033, çò es 1000 ans aprés la passion de Crist.
De catastròfas sens fombre foguèron interpretadas coma l’arribada de la fin del mond. E grandas pluèjas, d’ivèrns sens fin o encara d’inondacions òrras foguèron la causa dirècta de fam e fauta de ressorças.
Entre las annadas 1030 e 1032 una granda fam que visquèt l’occident europèu entraïnèt manjar d’èrbas e encara de tèrra. Segon lo cronicaire Raul Glaber, tanben i aguèron de cases d’antropofagia. E tot al còp que d’epidèmias que semblava que provocarián la malautiá de totes.
De senhals divins
L’umanitat d’aquel periòde espepissèt de cometas, d’eclipses de solelh, de meteòrs e encara çò que semblavan èsser de dragons al cèl. En 997 los arabis destrusiguèron Sant Jacme de Galícia e lo califa egipcian ordenèt destrusir lo Sant Sepulcre de Jerusalèm. De milièrs de peregrins decidiguèron marchar vèrs la vila santa per i morir.
Pasmens, que tanben i avián de causas scientificas: entre las annadas 1000 e 1300 la planeta visquèt una epòca de temperaturas pus nautas que provocavan de secadas sens nombre e òrras colhitas. Mas i aguèron pas sonque flagèls.
De nòvas tèrras foguèron colonizadas e tanben nasquèron de nòvas vilas: Vilanòva, Vilafranca… de nòvas tecnicas per laurar la terra s’espandiguèron lèu e la produccion dels paisans se diversifiquèt de manièra rapida. Aquò, al còp, entraïnèt tanplan una creissença de la demografia qu’encara demorava (90%) prèp de pichonas vilas e vilatges.
La societat visquèt un reviscolament urban amb los nous borgs qu’avián majoritàriament coma mestièr lo comèrçi e l’artesania. Lors abitants foguèron coneguts coma borgeses. L’autoritat reala venguèt pus flaca e los senhors dels castèls venguèron mai poderoses.
Foguèt l’epòca de l’anarquia feudala. E al còp del reviscolament de l’art e la literatura. De concilis celebrats en Aquitània e Catalonha donèron proteccion als mercadièrs o peregrins, gènts sens d’armas, e menaçavan amb l’excomunicacion aqueles que los atacavan. Foguèt la celèbra Patz de Dieu e la Glèisa enebiguèt l’usatge d’armas mantuns jorns l’an, sustot entre dimecres e diluns. Los nòus cavalièrs ,ara benesits per la Glèisa, devián protegir la populacion e pas l’atacar.
Son de faches que demostran plan que l’umanitat visquèt totjorn de moments de paúra e a l’encòp, d’espèr. E que, un còp passats, encara i aguèron d’autres qu’entraïnèron de cambiaments socials radicals que, de còps, creèron una societat melhor que l’anteriora. Son d’episòdis istorics que fan pensar que, sovent, cal passar una crisi priginda per viure un cambiament prigond dins l’umanitat. Coma se debanèt als ans 1000 e 1033 e encara 2020.
La Redaccion
