LA REVOLUCION VIKINGA

Christian Andreu.- L’ataca vikinga al monastèri de Lindisfarne en 793 (maugrat qu’uèi comença a èsser confirmat d’un biais general que ja i aguèron d’episòdis coma aquel ans abans e qu’aquò provocarà un jorn cambiar la data oficiala del començament de l’edat vikinga), entraïnèt, una revolucion a l’ora de far la guèrra en l’Euròpa medievala. D’un biais important e mai lèu que tard los govèrns imperials continentals aprenguèron tanben cossí atacavan los vikings e cossí podiá òm los desfachar se òm usava las quitas armas; los vaissèls.

“Dempuèi l’an 804 l’emperaire Carlesmanhe comencèt a se mostrar inquiet, çò escriguèt l’istorian occitan Leonci Auziàs dins lo sieu libre Lo Reialme Carolingian d’Aquitània (e tornat a publicar d’un biais excellent per Editions des Regionalisme en 2003 sul títol de L’Aquitània Carolingiana (778-987) pr’amor de las atacas vikingas e comencèt a pensar, d’un biais drech, que sonque podián èsser desfachats se òm utilizava, en la lucha contra aqueles piratas del nòrd, l’arma mai usada per aqueles, çò es de vaissèls en l’aiga”.

Benlèu foguèt pr’açò que donèt òrdre de bastir de vaissèls dins tots los fluvis, qu’avián un dèlta que finissiá en la mar. E ordonèt pr’açò al sieu filh Loís, rei d’Aquitània, de far çò de meteis en totes los fluvis situats dins aquel reialme, çò es Ròse, Garona e Charenta. En aquela epòca, los aquitans avián ja conquistat la vila de Barcelona e assajavan de conquistar la vila de Tortosa, situada a l’autre costat del fluvi Èbre. E aquela nòva tàctica de guèrra contra los vikings tanben serà utilizada, mas ara, contra los musulmans.

L’ataca contra Tortosa

La nòva tactica de lucha contra los vikings, çò es d’utilizar los fluvis coma fasián aqueles, èra revolucionària pr’amor que jamai èra estada usada abans. Fòrça mens en aquela geografia tant aluenhada del nòrd europèu. Mas benlèu pr’açò foguèt, fin finala, una capitada qu’ajudèt l’armada occitana del rei Loís lo Pietós a conquistar la vila de Tortosa (maugrat que sonque temporalament).

En 807, çò contunhèt Auziàs, lo rei aquitan Loís decidiguèt tornar atacar Tortosa (l’atacar d’un biais annadièr començava a èsser una costuma pels occitans dempuèi la conquista de Barcelona). Loís demanarà al noble  Ingobèrt amassar una nòva armada e anar a conquistar aquela vila.

Loís demorèt en Aquitània per bastir nous vaissèls (car caliá crosar lo fluvi Èbre) mas l’armada terrèstra marchèt fins a Barcelona per començar d’ailà l’ataca. La solucion per poder conquistar Tortosa foguèt trapada lèu lèu, segon aquel nòu biais de defensa contra los vikings: èra sabut que los vikings arribavan mai enlà dels fluvis e crosavan lo territòri amb lors vaissèls fins al proplèu fluvi, en tot menar sus fusta los vaissèls d’un biais jamai agachat abans.

Benlèu òm podiá far quicòm semblant: òm podiá bastir de vaissèls en quatre parts e caduna podiá èsser menada per sonque dos cavals e de ròdas. Sonque caliá los acompanhar amb de martèls, de pega, de cera e d’estopa per poder unir las pèças un còp auriá arribat òm al fluvi Èbre.

 

Aquò fach l’armada foguèt devesida en dos: Ingobèrt marchariá drech vèrs Tortosa. Los autres, dirigits per Ademar e lo Comte de Barcelona, Bera, i anirián en tot dissimular que i anavan en tot dormir de manièra jornalièra dins del bòsc e marchar pendent la nuèch. Lo tresen jorn arribèron a l’Èbre, ajustèron los vaissèls e totes poguèron crosar lo fluvi.

La descobèrta dels aquitans

L’expedicion occitana de l’an 808, totun, finiguèt pas ben. Segon la cronica de l’astronòm de la Vida de Hlud, los musulmans descobriguèron l’armada aquitana abans d’arribar a Tortosa a decidiguèron de l’atacar. Lo governador musulman de Tortosa, Abaidun, amassèt una armada màger e ataquèt los occitans a l’endeman de la siá descobèrta. Los aquitans, pasmens, luchèron plan segon aquel cronicaire e encara provoquèron la fugida dels musulmans. Aprés aquò trapèron l’armada d’Ingobèrt e marchèron sus Tortosa. Lo setge durèt plan, la vila resistiguèt e l’armada occitana se’n tornèt a Barcelona. Usar de vaissèls que podián se devesir e los menar a travèrs de puègs e la forèst foguèt pas pro.

“L’annada 809 lo rei d’Aquitània, Loís, foguèt lo que dirigiguèt una nòva ataca contra Tortosa, çò apondèt Auziàs. Ara l’armada aviá, a mai d’occitans e catalans, fòrça soldats enviats pel pròpri emperaire Carlesmanhe dempuèi França. La lucha, aquel còp, foguèt brèva: las muralhas de Tortosa foguèron destruchas e las claus de la vila foguèron lèu lèu balhadas pels abitants musulmans de Tortosa als aquitans. Lo setge aquel còp sonque demorèt 40 jorns”.

Aqueste pichonèl episòdi de l’espandiment de l’Euròpa crestiana soslinha un fach de guèrra que demòstra que foguèt revolucionàri pr’amor que cambièt cossí atacar e far la guèrra apuèi l’arribada dels vikings als sud europèu. Los vikings comencèron a venir celèbres aprés l’ataca a Lindisfarne (Anglatèrra) en l’an 793. Cal imaginar que, quand Carlesmanhe comencèt a se sentir inquiet d’aperaquí l’an 804, ja avián atacat las còstas francesas, bretonas e aquitanas. Pr’amor que lo quite reialme aquitan de Loís lo Pietós comencèt a bastir de vaissèls als fluvis aquitans per se defensar d’aquelas atacas.

En l’an 808 d’occitans e catalans (sonque avián passat 15 annadas) comencèron a utilizar aquela nòva e revolucionària tactica per atacar los musulmans e ara podián crosar los grands fluvis en tot nadar e ara aquò podiá èsser fach amb de vaissèls que podián se desseparar, coma fasián los vikings. Sonque caliá èsser pas descobèrt.

Mas aquò es sonque un tras que pichon episòdi del libre de l’istorian occitan Leonci Auziàs L’Aquitània Caronlingiana (778-987) (L’Aquitaine Carolingienne 778-987) d’Editions des Regionalismes, un tresaur que raconta d’un biais excepcional l’istòria d’aquel reialme e lors reis Loís, Pepin I, Pepin II, Carles lo Calv e lors fils e puèi lo començament del Ducat d’Aquitània fins a d’aperaquí l’an 1000. Val pas dire que lo libre es un joièl e que totes los aimants de l’istòria d’Occitània, Catalonha e lo sud europèu medieval deurián lo legir sens fauta. Segon lo nostre judici es un dels libres pus interessants jamai escrichs sus aquela epòca e aquel reialme pr’amor del trabalh excellent d’Auziàs (1895-1934). E pr’açò totalament recomandable.

L’Aquitaine Carolingienne (778-987), Léonce Auzias, Editions des Regionalismes, 2017