LA CONQUISTA DE TORTOSA
Redaccion.- La majoritat de crosadas que i aguèt, a l’edat medievala, capitèron pas. La tòca èra clara, e l’amassada d’una granda armada foguèt pas çò que provoquèt un marrit succés. La majoritat dels còps l’armada occidentala canviava la rota ja en nauta mar per conquistar d’autras vilas. La segonda crosada foguèt pas cap excepcion, malgrat que la tòca èra Levant. La resulta ne foguèt la conquista crestiana de tres vilas que lo Papa tanben benesiguèt: Lisboa, Almeria e Tortosa.
Per ansin, la crida a realitzar una segonda crosada en 117 pel Papa Eugèni IIIen e Bernard de Claraval amassèt lèu una gigantassa armada qu’aviá coma tòca la peninsula iberica. Per o far caliá tanplan amassar una granda flòta. Totun, lo 19 de mai de 1147 mai de 200 baissèls d’anglo-normands, flamencs, frisians e alemands sortiguèt del nòrd anglés de Dartmouth. La dirigissiá Enric de Glanville, conestable de Suffolk.
Pel camin i aguèron divèrsas tormentas e la flòta crosada deguèt se refugiar dins lo dèlta del fluvi Douro, en Portugal. Foguèt ailà que lo rei portugués Alfonso Enriques demandèt d’ajuda per conquistar Lisboa. “Un còp arribats a un acòrdi, çò diguèt Charles d Stanton al libre “De guèrra medievala marítima”, foguèt autrejat a l’armada crosada de tèrras, una part de la vila e encara drech a pilhatge. Lo sètge comencèt l’1 de julhèt.
E malgrat que lo sètge demorèt mai de tres meses, fin finala, los crosats poguèron conquistar Lisboa. Segon Stanton la majoritat contunhèt pas lo camin vèrs Levant e demorèt en Portugal.
Una campanha semblanta èra ja premanida, tanben al Mediterranèu. Los genoveses avián pachat amb Castilha e Catalonha la conquista de la vila sarrasina d’Almeria. Ambedós sobeirans acordèron un tresen de la vila e èsser liures d’impòstes en ambdós estats. Aital foguèt decidida la conquista d’Almeria mas tanben de la vila de Tortosa.
L’ataca crosada
L’estiu de 1147 una flòta de 63 galèras e 163 vaissèls de supòrt sortiguèt de Menorca per atacar Almeria. Las primièras galèras arribèron al Cap de Gata, a 27 Km a l’oèst d’Almeria, lèu. Una flòta sarrasina de 15 galèras tanplan sortiguèt d’Almeria per los atacar, mas los crosats resistiguèron.
L’armada terrèstra crestiana èra facha de castelhans, catalans e provençals. Tanben i aviá un fòrt nombre de pisans. Los genoveses desbarquèron desenats de maquinas de sètge a mai de 1 000 òmes per l’atacar. Lo sètge demoraria fins a octobre. Puèi la vila foguèt chaplada e conquistada.
Caliá susvelhar que la tresena part d’Almeria demorava en de mans genoesas. Pr’açò demorèt puèi dins la vila lo consol genoés Ottone de Bonovillano, amb 1 000 òmes, puèi la flòta se n’anèt a Catalonha. “Lo 29 de junh de 1148 la flòta genovesa, çò declarèt Stanton, tornèt a sortir a la mar dempuèi Barcelona. Lo Comte Ramon Berenguer IVen arribèt atanben lèu a un acord amb los genoveses. La tòca, ara, èra Tortosa.
Tortosa a l’epòca èra una granda fortalesa sarrasina al sud de Catalonha. Per i arribar caliá, de’n primièr, dintrar dins lo fluvi Èbre e puèi encara dintrar pel flume fins arribar a la vila. De catalans e d’occitans avián assajat de la conquistar pendent los darrièrs 333 ans. Capitèron jamai. La siá conquista podia dubrir lo comèrci amb lo nòrd iberic e entraïnar la naissença de Catalonha coma granda poténcia navala medievala. Çò que se passèt puèi.
La flòta genovesa crosèt 40 Km de fluvi que i aviá entre Tortosa e la mar e desbarquèron. Tornarmai lo sètge venguèt terrestre mas ara los abitants de Tortosa, podián pas demandar d’ajuda per mar. L’armada crosada èran de catalans, d’occitans, de provençals e de genoveses. Lor arma principala; la maquinariá de sètge.
Mas los abitants de Tortosa tanben n’avián. D’efièch, una catapulta situada al castèl de la vila atacava, un còp e autre, l’armada crosada. Calguèt plan per poder arribar a la muralha de la vila. De’n primièr calguèt destruir las defensas de Tortosa. Puèi poguèron atacar la muralha de Tortosa e forçar una rendicion lo 30 de desembre.
“puèi, aprés aver conquistat un tresen de la vila e chaplat la populacion amb los autres crosats, çò afirmèt Stanton, se n’anèron tornarmai a Gènoa. Las galèras genoesas foguèron estrategicament pas importantas, a l’ora de conquistar Tortosa, franc del transpòrt de maquinas de sètge. La capacitat tecnica dels marinièrs genoveses demorèt, totun, demostrada. E la bastida d’aquelas maquinas pendent lo sètge foguèt crucial, a mai del transpòrt de noiridura pels crosats cristians”.
Sabèm pas se los genoveses tanben demorèron en Tortosa coma s’èra debanat abans amb Almeria. Çò que sabèm es que la flòta genovesa s’anèt a Gènoa e, aquela an, participèt pas pus en la crosada papala. Per ansin, calguèt esperar encara quaranta annadas mai per amassar una nòva armada crosada e l’enviar vèrs Levant. La tòca primièra del papat, totun, capitèt pas.
Aquò èran d’efièches segondaris de la crida a una crosada per liberar Tèrra Santa. E que se debanèt plusors còps pendent lo sègle XII e XIII. Un còp amassada l’armada, çò qu’èra ja pro malaisit a l’epòca, e bastir una bona intendència militara, los crosats consideraven que, pel camin, i aviá d’autras vilas o luòcs mai aisits de conquistar. Tornariá a se debanar pendent la quatrena crosada, que finiguèt en tot conquistar la capitala de l’Empèri Bizantin e pas Jerusalèm. Benlèu foguèt aquela estratègia marrida çò que provoquèt que capitèsson gaireben jamai. Mas, aquò òc, pel camin conquistarián de grandas vilas sarrasinas coma Lisboa, Almeria o Tortosa, que los nadius poguèron jamai conquistar sens d’ajuda exteriora.
