LA DESCOBÈRTA D’AMERICA, ABANS DE COLOMB

CAM.-Se encara es un mistèri istoric descobrir la nacionalitat de Cristòl Colomb uèi lo jorn ara, una nòva descobèrta entraïnarà mai discussion istorica sus aquesta tematica. Pr’amor qu’una còla de cercaires de l’universitat italiana de Milan confirmèt qu’America ja èra coneguda pendent l’edat medievala, abans del viatge de Colomb, fòrça abans. Aquò seriá çò que ditz la Cronica Universala, un libre d’istòria escrich abans de l’an 1345.

Per ansin, aquela cronica, escricha pel monge de la vila italiana de Milan Galvano Fiamma e que visquèt demest los ans 1283 e 1345, seriá una pròva documentala sens discussion sus la coneissença medievala del continent american, segon aqueles cercaires. Fiamma auriá nomentat America amb lo nom de Marckalada, una tèrra situada a l’oèst de Groenlàndia, un airal ja conegut per divèrsas cronicas islandesas medievalas.

Segon aquò, la Cronica universalis de Fiamma ne parlariá aital; terra que dicitur Marckalada, çò es, la tèrra que nomenan Marckalada.  Pels cercaires la fònt primièra d’aquela referéncia serián divèrsas fònts oralas genovesas contemporanèas e demostrarián que la region mediterranèa ja coneissiá plan ont èra America mai de 150 ans abans del viatge de Colomb. La descobèrta foguèt publicada al numeric Terrae Incognitae, the Journal of the Society for the History of Discoveries.

“Es lo primièr còp qu’òm parla del continent american al Mediterranèu, çò diguèt Paolo Chiesa, cercaire de l’Universitat de Lingüistica de Milan. E aquò ven de la man del monge Fiammna, que formèt part de la familha que contrarotlava la vila en aquela epòca”.

Segon Chiesa Fiamma es una bona fònt per trapar de faches locals e Fiamma seriá un istorian (a l’epòca òm disiá cronicaire) plan seriós. La quita Cronica universalis sonque foguèt descobèrta en 2013 e ara, un estudi prigond de la meteissa menèt a aquela nòva e estonanta descobèrta. La cronica foguèt escricha entre las annadas 1339 e 1345 e descriu l’istòria de la planeta dempuèi la Creacion fins a l’an 1345.

Una notícia estonanta

 “I aviá pas cap pròva istorica escricha per demostrar que la tèrra de Markland foguèsse coneguda en defòra de l’airal pus nordic europèu, çò confirmèt Chiesa. Çò de meteis se debanava amb divèrsas cronicas de Groenlàndia que ne parlavan. Se l’informacion arribèt a travèrs de Gènoa òm pòt pas explicar perqué d’autras cronicas ne parlan pas. Los pròpris catalans, que bastiguèron una de las melhors mapas medievalas de l’epòca, ne parlèron pas jamai”.

Per Chiesa aquò vòl dire que Markland seriá sonque una especulacion venguda a travèrs de viatjaires del nòrd europèu, mas que degun podiá o demostrar, almens al Mediterranèu. Segon Fiammna, Marckalada es rica en arbres, cossí confirmèt la Grœnlendinga Saga, e tanben i a d’animals.  Pasmens, aquò ja es positiu car tota tèrra situada al nòrd èra totjorn descricha coma un desèrt sens vida.

“Avèm pas cap pròva per demostrar que catalans o genoeses viatgèron fins a Islàndia o Groenlàndia en aquela epòca, çò apondèt Chiesa. Mas èran eles que compravan divèrses produches del nòrd per puèi los tornar a vendre al mediterranèu. Es possible que la notícia sus America arribèsse a travèrs de Fiammna en tot escotar çò que disián de marinièrs escoceses, angleses, daneses o norvegians. Pr’amor que i aguèt totjorn un comèrci dirècte amb eles pendent l’edat medievala”.