LA GUÈRRA CIVILA CATALANA (1462-1472)
En 1458 Joan de Navarra, fraire d’Anfós lo Magnànim, venguèt lo nòu comte de Barcelona e rei d’Aragon. Totun, una politica favorabla al pòble e los nomenats “pageses de remença” finiguèt per menar a un dels piègers episòdis socials que patiguèt Catalonha al long de tota l’edat medievala; la guèrra civila. Aprés, tot lo reialme començariá çò qu’es conegut pels istorians coma la decadència, que durariá fins a la fin del sègle XVIIIen.
A l’epòca, a Barcelona, capluòc de la confederacion catalana e aragonesa, ja i aviá a l’epòca dos grops socials que criticavan sovent çò que fasiá l’autre. Èran la Busca e la Biga. Al torn de la Biga i avián de mercadièrs e al torn de la Busca lo pòble. Lo govèrn reial aufriguèt de proteccion a la Busca entre las annadas 1453 e 1462 en tot protegir, a mai, l’industria locala. En 1455 encara, lo futur Joan IInd arrestèt l’usatge, plan criticat pels paisans, dels nomentats “mals usos” o marrits dreches dels nòbles sus los paisans catalans.
Una soberaneitat populara
Pasmens, dempuèi l’enviament a preson del Prince de Viana en 1460, filh del Joan IInd e plan aimat pel pòble catalan, los problèmas venguèron mai e mai grèus. En 1461 pr’amor de la celèbra Capitulacion de Vilafranca, la soberaneitat reiala venguèt un sòmi e pro, perqué la soberaneitat reala veniá ara a mans de la Diputacion del General e lo nòu Conselh de Catalonha.
Quora moriguèt lo Prince de Viana e Joan IInd volguèt anullar la capitulacion de Vilafranca, la guèrra venguèt generala. La Diputacion del general creèt una armada dirigida pel Comte de Palhars, que voliá finir la revòlta dels paisans, aliats del rei, en Girona. Aqueles demanèron d’ajuda al rei e aquel balhèt lo Rosselhon e la Cerdanha catalana als franceses per poder crear una nòva armada reiala.
Lo govèrn de Catalonha declarèt traïdor lo rei e aufriguèron la corona comtala a Enric de Castilha, que venguèt nòu sobeiran dels catalans entre 1462 e 1463 e puèi a Pèire de Portugal, que tanben foguèt Comte de Barcelona entre 1463 e 1466. Encara en aquela an los catalans aufriguèron la corona comtala al provençal Renat d’Anjou, que ne venguèt sobeiran fins a l’an 1472.
Pendent totes aqueles ans los periòde es conegut entre los istorians coma l’epòca de la guèrra civila catalana (1462-1472). Malgrat los desparièrs monarcas, Catalonha contunhèt a l’ora de luchar contra l’ancian rei d’Aragon, Joan IInd, que poguèt ganhar militarament totas las batalhas – de soslinhar lo sètge d’Alcover entre 1463 e 1464 – e arribar fins a la meteissa Barcelona. Lo sètge foguèt un assaut dirècte contra lo govèrn de la Diputacion e finiguèt en octubre de 1472, quora la vila catalana aufriguèt la rendicion totala.
Malgrat aquela lucha d’annadas, lo rei, Joan IInd, poguèt, fin finala, tornar a impausar als catalans la sieuna soberaneitat, que foguèt, acceptada tornarmai. Totun, la resulta d’aquela tras que longa guèrra civila, que demorèt dètz ans, provoquèt un grèu declin social, politic e economic en Catalonha que demorariá fins a l’edat contemporanèa e desseparèt Catalonha dels grop d’estat pus fòrts de l’Euròpa medievala. Una situacion que lo país aguèt entre los sègles XIInd e XVen e que sonque tornariá a aver al sègle XXen amb la celèbra autonomia politica de l’an 1977.
