LA DESCENDÉNCIA D’ANFÓS X DE CASTELHA
Francesc Sangar.- Lo rei castelhan Anfós X de Castelha (1221 – 1284) es conegut per lo sieu grand trabalh legislatiu e de potenciacion de la cultura. Mas es pas tan coneguda la siá complicada vida familhala.
Al començament lo sieu matrimòni èra estat planificat, quand lo futur monarca aviá solament tretze ans, amb la princessa Blanca de Champanha, filha del rei Teobald I de Navarra. E posteriorament, amb setze ans amb Felipa de Ponthieu, sòr de la siá pròpria mairastra, la reina Joana de Castelha. Lo meteis Sant Paire Gregòri IX aviá donat lo permís per la proximitat familiala entre los futurs maridats.
Mas fin finala, l’an 1240 la decision definitiva foguèt l’acceptacion d’un matrimòni amb la princessa Violant d’Aragon, filha del rei Jaume I lo Conquistaire. Aquel matrimòni foguèt celebrat lo jorn 29 de Genièr de 1249 a Valladolid, e èra una mòstra dels maridatges entre los desparièrs linhatges reials per establir d’alianças entre los reialmes.
Mai d’una femna
Anfós aviá agut de divèrses filhs amb d‘autras femnas abans de se maridar amb Violant. Los istorians an comptabilizat almens tres, qu’èran pas valids per la succession del tròn. La siá femna aviá solament tretze ans lo jorn del maridatge. Totes esperavan (e desiravan) que donèsson rapidament de filhs al sieu marit per consolidar la succession dins del linhatge reial.
Mas los filhs arribavan pas. E cossí qu’Anfós aviá ja agut de filhs amb d‘autras femnas, las sospèchas sus una possibla esterilitat de la princessa aragonesa començavan a èsser lo tèma de convèrsa dins de la cort castelhana. La situacion èra complicada e Anfós decidiguèt demandar la nullitat del sieu matrimòni al Papa de Roma, e far un autre amb la princessa Cristina, filha del rei de Norvègia.
Aquel cambiament de femna auriá provocat de tensions diplomaticas amb la Corona d’Aragon, mas èra mai important assegurar la continuitat de la monarquia amb un eretièr. Mas quand la princessa norvegiana ja viatjava dempuèi lo nòrd d’Euròpa cap a Castelha, Violant anoncièt qu’èra prenha. Aquela notícia cambiava totalament la situacion; la sollicitud de nullitat eclesiastica èra anullada, e la princessa norvegiana tornava al sieu país. Segurament que lo retard de l’arribada d’aquel primièr filh podiá èsser lo resultat d’un matrimòni ont la femna èra excessivament jove (cossí avèm dich, solament tretze ans).
Fin finala, Violant aguèt onze filhs. La siá supausada esterilitat èra falsa, e una descendéncia tan nombrosa èra la melhora pròva. Mas Anfós, pendent lo sieu matrimòni, contunhèt tanben en avent de relacions amb d‘autras femnas, e nasquèron dos filhs mai illegitims, que consacrèron lors vidas a la Glèisa, en essent lo gojat abat e la gojata abadessa de monastèris.
Entre tantes descendents, fin finala l’eretièr del tròn foguèt lo sieu segond filh (òme), lo futur Sanche IV de Castelha. Lo primièr nat, Ferran, moriguèt fòrça jove, abans que lo sieu paire Anfós.
