MONTPELHIÈR DINS LA CORONA D’ARAGON

Pendent los ans 1204 e 1349 la vila occitana de Montpelhièr foguèt dins del domeni de la Corona d’Aragon, de manièra dirècta o indirècta. Lo jorn 15 de Junh de l’an 1204 lo rei Pèire “lo Catolic” d’Aragon se maridèt amb Maria, baronessa de Montpelhièr. Per ela, èra lo sieu tresen matrimòni, per el, un matrimòni d’interèsses per aumentar los sieus domenis amb lo patrimòni de la siá molhèr. Cossí podèm observar l’amor presidissiá totjorn los maridatges reials.

Foguèt pas un coble erós. Vertadièrament lo rei Pèire voliá pas acomplir amb las siás “obligacions matrimonialas”, necessàrias per obténer descendéncia. Per concebre de filhs, una istòria explica qu’enganèron al rei Pèire, en assegurant qu’una bèla dama li esperava dins una cambra escura; l’endeman pel matin descobriguèt qu’èra la siá pròpria femna. Sia vertat o pas aquela narracion explicada, lo matrimòni èra totjorn aluenhat. Malgrat aquelas circonstàncias aguèron dos filhs, lo futur rei Jacme Ir lo Conquistaire e la princessa Sança.

Aprés lo rei Pèire volguèt se divorciar per se maridar amb Maria de Montferrat, mas la siá molhèr reclamèt justícia al Papa de Roma, Innocenci IIIn, per arrestae la dissolucion del matrimòni, e remarquèt al sieu testament que solament lo sieu filh Jacme eretariá los sieus fèus, i comprés Montpelhièr.

Fin finala, la reina Maria moriguèt a la meteissa vila de Roma lo jorn 21 d’Abril de 1213 e lo sieu marit paucs meses après pendent la famosa batalha de Murèth lo jorn 12 de Setembre de 1213. Lo sieu filh Jacme veniá, en essent encara un mainat, rei d’Aragon, comte de Barcelona e senhor de Montpelhièr.

Al Reialme de Malhòrca

Lo reinatge de Jacme Ir foguèt long, fins l’an 1276. En morir, e amb la cresença dels monarcas medievals del caractèr patrimonial dels sieus reialmes e possessions, dividiguèt los sieus estats entre los sieus dos filhs Pèire e Jacme. Lo primièr eretèt lo reialme d’Aragon, los comtats catalans del sud dels Pirenèus e lo Reialme de Valéncia, del temps que lo segond obtenguèt los comtats catalans del nòrd de la sarrada pirenenca, lo vescomtat del Carladés, lo reialme de Malhòrca e Montpèlhièr, en creant un ensems de territòris nomenats tanben coma Reialme de Malhòrca, un estat sobeiran mas simultanèament “subordinat” als interèsses de la Corona d’Aragon.

E fin finala…

Los reis de la Corona d’Aragon desiravan l’integracion totala del Reialme de Malhòrca dins de la Confederacion. Los conflictes èran de mai en mai abituals, e fin finala a mitats del sègle XIVn, lo rei Pèire “lo Cerimoniós” d’Aragon comencèt lo conflicte amb lo rei Jacme IIIn de Malhòrca. En aquela guèrra lo rei malhorquin coneissiá que las siás possibilitats de victòria èran fòrça redusidas, amb una Corona d’Aragon en expansion, e per las dificultats d’un reialme pròpi devessit en territòris relativament pichons e aluenhats.

Coma opcion per obténer de sòus e supòrt per la guèrra, l’an 1349 lo rei malhorquin decidiguèt vendre la baroniá de Montpelhièr al rei Felip IVn de França. Amb aquela venta, la vila de Montpelhièr èra desligada definitivament de la Corona d’Aragon e integrada dins del Reialme de França.