DE FEMNAS GUERRIÈRAS

CAM.- Un dels topics pus espandits sus l’edat medievala es aquel que ditz que sonque los òmes foguèron de guerrièrs a l’epòca. La majoritat òc, mas tanben es conegut lo cas de divèrsas femnas, plan celèbras, que tanben foguèron de bravas guerrièras. Coma exemple avèm dètz cases de femnas que demorèron a l’edat medievala e que tanben foguèron plan conegudas pr’amor de las siás accions militaras.

La primièra d’elas e benlèu las pus coneguda, foguèt Joana d ‘Arc que, malgrat aver una vida militara cuèrta, foguèt una de las pus celèbras guerièras medievalas. Joana d’Arc foguèt una paisana francesa que, encara jove, aguèt de visions sus la liberacion del territòri de mans anglesas. En 1429 demanèt una armada al rei francés Carles VII per liberar Orleans. Ganhèt lo sètge e liberèt la vila. Puèi tanben conqueriguèt Jargueu. Foguèt nafrada dos còps – per una flecha e una pèira – mas subrevisquèt fins que foguèt arrestada pels angleses mai tard. Joana d’Arc moririá brutlada per la Glèisa catolica pas gaire après, en 1431.

Matilda de Canossa, d’un autre costat, foguèt coneguda coma la Granda Comtessa (de Toscana) e foguèt comandanta d’una armada italiana al long de 40 annadas. Totjorn balhèt lo sieu supòrt al Papa e lo sieu enemic foguèt totjorn l’emperaire Enric IV. Dirigiguèt plusors campanhas militaras contra los germanics. Foguèt descricha coma brava e poderosa e totjorn a mand de luchar contra lo rei dels alemands.

Isabela de Castelha foguèt la femna de Ferran d’Aragon, al sègle XV. Ferran dirigissiá las atacas a Granada e Isabela contrarotlava l’administracion militara. Mai d’un còp se mostrèt davant de l’armada premanida pel combat e dirigiguèt fòrça sètges que totjorn ganhèt.

A mai d’aquelas, tanben i aguèt Catarina Sforza, comtessa, de Forli, que confirmèt que voliá luchar e morir coma un òme. Dirigiguèt fòrça campanhas a l’Itàlia del sègle XV e sovent entraïnèt los òmes de la siá armada. La defensa contra los venecians entraïnèt li balhar l’escaisnòm de Tigre de Forli. Pasmens, foguèt capturada per Cesar Borgia en 1499 e menada a Roma coma un triomf.

D’autras guerrièras

Quora Ragnar Lodbrok anèt a la guèrra contra lo rei de Suècia, foguèt ajudat per una guerrièra nomenada Lagertha. Aital o confirmèt la cronica Saxo Grammaticus ; plan entraïnada e plan brava, Lagertha luchava al costat dels òmes e provocava l’estonament de totes, car èra una femna e pas un òme. Ragnar demorèt tant estonat que volguèt la maridar e sovent luchavan amassa. E Lagertha foguèt pas la soleta femna vikinga que luchèt en una batalha. Plusors cronicas medievalas aital o confirman.

En Africa, la reina berbèra Al-kahina dirigiguèt la sieuna nacion contra los aràbis dempuèi l’an 680. Desfachèt los aràbis en la batalha de Meskiana en 698 e contunhèt la guèrra contra aqueles pendent mai de tres annadas abans de morir, ela meteissa, en batalha.

Sichelgaita de Salerno foguèt la femna del normand Robert Guiscard e foguèt plan coneguda a la siá epòca pr’amor qu’amassèt los normands a la batalha de Dyrrachium en l’an 1081. Segon Anna Comnena, cronicaira contemporanèa, demanèt als normands de fugir pas pus e luchar coma normands. Amb una lança se n’anèt vèrs l’enemic. E los normands sonque poguèron la seguir e ganhar la batalha, ont foguèt nafrada. Dirigiguèt tanben fòrça sètges militars de l’epòca.

Jeanne Hachette dirigiguèt l’armada borgondia en 1472 davant los franceses a la vila de Beauvais. Sonque amb la siá direccion poguèron los borgondis ganhar la batalha e lo sètge. E lo pòble li balhèt l’escaisnòm d’Hachette (lo sieu vertadièr nòm foguèt Joana Laisne), pr’amor que los dirigiguèt a la victòria finala.

Isabel de Conches, segon l’istorian Orderic Vitalis, foguèt la femna de Ralf de Tosny. Es descricha coma una femna generosa, aimada per totes. A la guèrra èra brava e pr’açò foguèt considerada lo joièl d’Itàlia. Foguèt restacada amb qualcunes dels melhors generals de l’epòca antica.

Fin finala, Joana de Flandra venguèt celèbra pr’amor de la siá defensa de la vila bretona d’Hennebont contra l’armada de Carles, comte de Blois. En 1432 lo comte de Blois capturèt lo sieu òme mas Joana dirigiguèt la defensa de la vila. Pendent lo sètge dirigiguèt 300 òmes en defòra de la vila per atacar los franceses. Lo raubament capitèt e pr’amor d’aquò foguèt nomenada Joana la Brava. Poguèt resistir fins qu’arribèron los angleses e los franceses perdèron lo sètge e se n’anèron. E foguèt considerada una de las femnas guerrièras pus bravas de Bretanha e l’Euròpa medievala del sègle XV.