LO SÈTGE DE BARCELONA (1472)
CAM.-Lo sètge que patiguèt Barcelona, capluòc del Comtat de Barcelona en 1472, aguèt coma causa principala l’ataca de l’armada reiala del rei d’Aragon, Joan IInd, al long de gaireben tot l’an. La vila poguèt pas pus e fin, finala, declarèt la sieuna rendición lo 16 d’octobre del metéis an. Amb aquel sètge finissiá la Guèrra Civila Catalana medievala. Lo rei d’Aragon, totun, volguèt pas punir los revoltats de biais general, e aital, demorèt escrich en las condicions balhadas pel rei als catalans. La celèbra Capitulacion de Pedralbes del 17 d’octubre de 1472 aital o soslinhava, de biais pulic e per totjorn.
Aquel sètge foguèt consequéncia de la campanha militara començada per Joan IInd pendent la primièra mitat de 1471. La tòca de la campanha èra arribar plan a Barcelona amb l’armada reiala e començar lo sètge de la vila revoltada e capluòc dels catalans. L’ofensiva contunhèt pauc a cha pauc fins a arribar al torn de Barcelona. Una ofensiva qu’entraïnèt una moral mai e mai baissa en çò dels catalans.
Aprés la conquista reiala de Girona pr’amor de l’argent balhat als dirigents catalans, que dubriguèron las pòrtas de la vila lèu, l’infantariá aragonesa e valenciana conquistèt tot lo parçan del Naut Empordan. D’un autre costat, l’armada de Joan IInd dintrèt lèu al parçan del Vallés, plan pròche a Barcelona. Los comandants de l’armada, Anfós d’Aragon e lo Comte de Prades conquistèron aprés Sant Cugat del Vallés e Granollers, doas vilas estrategicas per Joan IInd.
Un sètge que podiá pas èsser arrestat
Lèu foguèt tanben conquistada la vila catalana de Sabadell. D’efièch, e aprés l’assag de l’armada de la Generalitat d’arrestar l’avança reial a la batalha de Santa Coloma de Gramenet, e segon d’istorians coma Jaume vicens Vives, “lo sètge de Barcelona podiá pas de cp biais èsser arrestat”.
Per ansin, e entre genièr e abril de l’an 1472, l’armada reiala conquistèt tanben lo Naut Empordan e lo pas pirenenc de Panissars demorèt barrat. La frontièra tanben foguèt blocada dempuèi lo 20 de junh de 1472, quora l’armada reiala conquistèt tanben Castelló d’Empúries.
Pasmens, e aprés ganhar lo sètge de Barcelona Joan IInd, rei d’Aragon, confirmava que los catalans poirián gausir del perdón general e que podián contunhar amb lors privilegis d’abans de la guerra. Tornèt los ostals conquistats als revoltats e i aguèt pas pus de talhas economicas reialas pendent un temps. Los presonièrs que demoravan en de presons reialas foguèron tanben liberats.
Foguèt aquela estrategia çò qu’ajudèt fòrça vilas e vilatges catalans a dubrir las sieunas pòrtas a l’armada reiala. Segon divèrses istorians “aquò ajudèt mai lo rei que la sieuna pròpria armada”. Aital, los vilatges de Sarrià (24 d’abril), Badalona (11 de mai), Vich (14 de junh), Manresa (17 de junh), e Canovellas (24 de junh), dubriguèron las sieuna pòrtas a Joan IInd pr’açò.
Pasmens, Barcelona demorava amb un sètge terrèstre e naval. Los abitants de la vila patiguèron plan e òm esperaba l’ajuda provençala de Rainièr d’Anjou, nòu comte dels catalans dempuèi 1466. Mas aquela armada arribèt pas jamai. Lo pròpi Joan IInd dirigissiá lo sètge dempuèi lo vilatge pròche de Pedralbes.
Ailà i anèron tanben lo prince Ferran, lo legat papal, Rodrigo de Borja, e los ambassadors de l’aliat de Joan IInd, lo Duc de Borgonha, Carles, d’escaisnòm “sense paur”. Aquestes demanèron a Joan de Calàbria, delegat en Catalonha de Rainièr d’Anjou, la fin del sètge se la vila dubrissiá las sieunas pòrtas. Mas Joan de calàbria volguèt pas cap rendición. Aquò pasèt en setembre de 1472. En octubre la situación dins lo capluòc de Catalonha èra desesperada. Lèu foguèt conegut que la flòta enviada pel Duc de Milan sortiriá jamai de Gènoa. Sonque i aviá de manjar per tota la populación de la vila de Barcelona per una setmana. E lo govèrn catalán causiguèt acceptar lo perdon reial. Joan IInd envièt una letra a la Diputacion catalana lo 6 d’octubre, ont confirmava que «usarem vers vosaltres de amor paternal e us reebrem e tractarem com a fills ab tota caritat e amor» (‘utilizarèm vèrs vosaltres l’amor del paire e vos recebrèm cossí siguèssetz filhs nòstres’). La letra foguèt decisiva pr’amor que, lo 8 d’octubre, lo Conselh de Cent de Barcelona reconeissiá l’autoritat de Joan IInd tornarmai.
La rendición de Barcelona foguèt signada pel conseller en cap Lluís Setantí lo 16 d’octubre. La Capitulacion de Pedralbes daissava per escrich los tèrmes de la rendición e tot çò de positiu qu’entraïnariá pels catalans, tanben los revoltats. Joan IInd signèt tanben l’acòrd que finissiá la tras que longa guerra civila catalana (1462-1472).
Joan IInd, rei d’Aragon, dintrèt a Barcelona lo 17 d’octubre. Foguèt una capitada. Los catalans aimavan plan lo rei e èra estonant veire que tanben los revoltats de 1462 ara èran totes aimants del rei. «Son de cambiaments psicologis tipics, çò diguèt l’istorian Jaume Vicens Vives, que son la resulta del patiment economic e moral dels catalans pr’amor de la longa guèrra e un feròç sètge final. E, tanben an coma causa lo perdon reial general”.
La fin de la guerra foguèt celebrat pels catalans durant dos jorns e totes volguèron desbrembar tot çò de perdut, los mòrts, las batalhas, una indústria en roïnas, la dolor. Pasmens, lo Principat de Catalonha venguèt dempuèi la guèrra un país de segond òrdre cal i aviá pas gaire òmes per coltivar o recolhir lo fruch de la tèrra o trabalhar a las vilas. E aquò demorariá almens mai de cent annadas. Foguèt la pièger consequéncia d’una guèrra contra l’autoritat reiala que, dètz ans aprés, en 1472, los catalans sabián pas pus perquè èra estada començada.
