LA BATALHA DE SANTA COLOMA DE GRAMANET (1471)
CAM.- La batalha de Santa Coloma de Gramenet se debanèt lo 26 de novembre de l’an 1471. Foguèt un dels encontres militars al prat batalhièr pus importants de la fin de la Guèrra Civila Catalana medievala. La victòria foguèt per l’armada reiala de Joan IInd d’Aragon.
Aprés la mòrt de Joan d’Anjou en 1470, lo nòu dirigent militar de l’armada catalana foguèt Joan de Lorena, filh de Rainièr d’Anjou, Comte de Barcelona. Pauc aprés la mòrt de Joan d’Anjou, los catalans conquistèron tornarmai Cadaqués e comencèt puèi lo sètge de Berga e Tamarit. La conquista d’aquelas vilas seriá una de las darrièras capitadas militaras dels catalans.
La vila de Girona obriguèt pòrtas a l’armada reiala lèu. Puèi l’armada del rei d’Aragon conquistèt tot lo parçan de l’Empordan del còp qu’Anfós d’Aragon e lo Comte de Prades conquistavan per Joan II Sant Cugat, Sabadell e tanben Granollers. L’ofensiva reiala contunhèt fins arribar a la batalha de Santa Coloma de Gramenet.
En novembre de 1471 l’armada reiala ja aviá assajat de conquistar la Torre Balldovina, situada en Santa Coloma. Los catalans envièron una armada dirigida per Dionis de Portugal e Jacme Galiotto que poguèt arrestar lo sètge reial. Totun, Joan II envièt una autra armada qu’arribèt lo 26 de novembre a Santa Coloma, que provoquèt l’ataca catalana al meteis al prat batalhièr lo jorn 26 d’aquel mes.
Segon la cronica Manuel de Novells Ardits “Amb Jacobo Galioto e Dionís de Portugal los catalans avián mai de 3.000 òmes d’infantariá e mai de 150 cavalièrs. La tòca èra ajudar los 30 cavalièrs que i aviá encara a la Torre Balldovina. Pasmens, patiguèron la desfacha e los dirigents catalans foguèron arrestats. Mai de 2.000 òmes foguèron perduts en la batalha”.
Una desfacha òrra
Segon d’istorians coma F. Xavier Hernández Cardona “se la desfacha de l’armada catalana foguèt aital, foguèt gigantassa e lo govèrn catalan demorèt gaireben sens cap reserva umana per contunhar la lucha”.
D’autres istorians coma Jaume Vicens Vives, confirman qu’apres “la desfacha de Santa Coloma, totes balhavan d’òrdres al govèrn catalan e pas degun escotava pas pus”. Lo solet espèr dels catalans alavetz foguèt lo rei de França, Loís XIn, que poguèt pas i anar pr’amor qu’aviá una guèrra contra lo Duc de Borgonha, aliat de Joan II d’Aragon.
Aprés aquela batalha, l’armada reiala aragonesa conquistèt Roses e Torroella de Montgrí. A Peralada, pasmens, foguèt encara tornarmai desfacha per l’armada de la Diputacion, amb l’ajuda d’una pichonèla armada occitana enviada pel rei de França. Lo meteis rei Joan II gaireben foguèt arrestat pels catalans.
Mas lo sètge de Peralada, fin finala, capitèt, e l’infantariá de Joan II poguèt, dintrar a Peralada puèi. Un còp barrat lo camin pirenenc, l’armada reiala conquistèt Castelló d’Ampúries lo 20 de junh de 1472. E sonque demorava liure lo capluòc, Barcelona, que veiguèt cossí arribava l’armada reiala pauc aprés e començava lo sètge de la vila e cap de Catalonha.
