LECHFELD (955)

Christian Andreu.- Çò de mai abitual a l’istòria es qu’aprés una granda desfacha militara debanada en una batalha i a de nacions envasidas o encara d’empèris tombats. Çò de mens abitual es trobar, aprés una granda victòria en una batalha, la naissença d’un empèri. Aquò es çò que se passèt après la batalha de Lechfeld en l’an 955; pauc apuèi naissiá lo Sant Empèri Roman Germanic, que demorariá pendent tota l’edat medievala e encara pus pr’amor que foguèt dissolgut aprés la victòria d’una autre granda empèri en 1806; l’empèri de Napoleon Ier.

Aital, e solament 7 annadas apuèi véncer los ongreses a la batalha de Lechfeld, a Bavièra, l’an 955, Oton Ier foguèt coronat emperaire d’un nòu empèri que demorariá prèp de 1000 annadas, lo Sant Empèri Roman Germanic. La victòria contra l’armada ongresa foguèt tan granda que totes los estats alemands acceptèron coronar Oton Ier coma Emperaire en l’an 962. Aquò se debanèt a Roma quora foguèt coronat per lo Papa Joan XIIen.

Oton Ier èra estat rei fins alara de Francia Orientala, un dels tres estats nascuts apuèi la desseparacion politica de l’Empèri Carolingi, ja mòrt dins l’istòria europèa a l’epòca. Totun, cossí foguèt possible qu’una victòria balhesse al fondator de la dinastia alemanda dels otonians tan de poder per li donar la corona d’un nòu empèri ? Qué se passèt en Lechfled en l’an 955?

Una victòria alemanda excepcionala

L’an 955 Oton Ier, rei de Francia Orientala, aviá tengut e aviá encara fòrça problèmas politics e militars quora foguèt informat qu’èra arribada una armada estrangièra, ongresa, e qu’èra començat lo sètge a divèrsas vilas alemandas, la pus granda d’aquelas Augsburg, en Bavièra. Fins alara los ongreses ja avián envasit los pichons estats alemands plusors còps e la majoritat d’aqueles èran pas estats vencuts.

A Lechfeld, en l’an 910, ja avián luchat contra los alemands e avián ganhat la batalha. Lor nombre e estrategia d’atacar amb de milièrs de cavalièrs leugièrs nomadas e d’arquièrs èra estada una bèla capitada fins al moment. Perqué seriá ara diferent ? Caliá far mai encara e amb de maquinas de sètge avián començat d’atacar de vilas grandas.

Se avián succès benlèu totes los estats alemands de Francia Orientala poirián tombar e après benlèu tot Occident. Caliá los arrestar e lèu. Aquò foguèt reconegut per Oton Ier coma lo problèma màger e pus important e ordenèt d’amassar una armada gigantassa per luchar contra los ongreses. Foguet malaisit de la trobar pr’amor que fasiá gaire qu’aviá vencut lo Duc de Suabia, Liudolf e lo Duc de Lorrena, Conrad, qu’avián protagonizat una revòlta contra lo rei.

Maugrat aquò, mai de 10.000 cavalièrs foguèron amassats; 3000 de l’armada reiala (de saxons pr’amor qu’Oton Ier atanben èra Duc de Saxònia), 3000 bavareses, 2000 suabians, 1000 franconians e 1000 boemians. Davant d’eles l’istoriografia medievala totjorn parlèt d’entre 10.000 e 1000.000 ongreses mas çò de mai possible son las chifras de l’istoriografia alemanda e ongresa actualas, que situan l’armada ongresa en aperaquí 8000 o 10.000 arquièrs a caval.

Cal liberar Augsburg

Quora l’armada alemanda d’Oton Ier arribèt prèp d’Augsburg, que los ongreses n’avián començat lo sètge, foguèron atacats per los cavalièrs nomadas de l’Euròpa centrala, mas l’ataca capitèt pas pr’amor de l’estrategia utilizada per Oton Ier. La cavalariá alemanda pus pesanta poguèt arrestar las atacas ongresas amb l’ajuda de l’environament que i aviá al luòc e maugrat que la batalha de Lechfeld demorèt encara dos jorns pus, la victòria ja èra amb los alemands pendent la nuèch del primièr jorn.

Una granda colomna de cavalariá alemanda aviá marchat parallèla al flume Lech e èra entrada dins un bòsc que los protegissiá de possiblas atacas ongresas amb d’arcs. Èran uèch legions (caduna aviá aperaquí 1000 òmes) e lor òrdre èra aqueste: de bavareses, amb 3 legions, seguits de suabians, amb doas legions, de franconians, amb una legion e apuèi la legio regia, amb Oton Ier, de saxons e de turingians. Darrièr totes los boemians. Los bavareses èran davant de totes pr’amor qu’èran a Bavièra e coneissián melhor lo territòri. Los boemians darrièr de totes pr’amor que fasiá brica èran revoltats contra Oton e doncas gaire fisables.

La primièra ataca se debanèt quora los ongreses crotzèron lo riu Lech e ataquèron los boemians. Foguèron totalament vencuts e doas legions suabianas patiguèron de grèvas pèrtas. Foguèron, totun, arrestats per lo Duc Conrad lo Roge, duc dels franconians, que poguèt tornar amb Oton amb fòrça bandièras ongresas.

La colomna contunhèt la marcha ara amb pus de coratge pr’amor que los ongreses ja avián atacat e perdut. D’efièch, la cavalariá pesanta e los cavalièrs alemands èran tecnicament superiors en combat als arquièrs ongreses e encara mai se parlèm d’infantariá. Lo moment foguèt profechat per Oton, qu’avisèt los aligats alemands que lors armas èran superioras a las ongresas. Quora los ongreses tornèron atacar, las legions alemandas d’Oton Ier, ganhèron los ngreses pr’amor que lo bòsc entraïnèt mantunas pichonas batalhas una prèp de l’autra amb paucs cavalièrs al còp. E aquò balhèt de superioritat militara als alemands.

Quand los ongreses poguèren se retirèron en de formacions ordenadas e crotzèron tornarmai lo flume Lech, vèrs l’èst. Los alemands contunhèron l’ataca e arribèron al camp ongrés que lo conquistèron e liberèron los presonièrs. Pendent la nuèch de l’11 d’agost Oton Ier ordenèt barrar totes los ponts de la region. Los ongreses foguèron perseguits e de milièrs mòrts. Pel matin del 12 d’agost los caps de l’armada ongresa, Ièl, Bulcsú e Súr, foguèron executats a Regensburg.

La victòria de Lechfeld entraïnèt la fin de las atacas ongresas a l’Euròpa occidentala e la fin del vejaire europèu contemporanèu que los ongreses èran l’armada pus poderosa del continent _ o èran estat pendent prèp de 100 annadas -. La cavalariá pesanta controrotlariá las batalhas europèas pendent los proplèus cinc sègles d’ara enlà e Oton, aimat per totes, caliá lo coronar coma quicòm mai que rei: emperaire.

En 962 naissiá lo Sant Roman Empèri Germanic amb Oton Ier coma son primièr emperaire. E la mai principala causa ne foguèt la batalha de Lechfeld de 955 que, a mai d’èsser una granda victòria (o desfacha) militara, entraïnariá la naissença d’un empèri medieval que demorèt fins l’an 1803. E aquò foguèt pas pauc.