LO SENHOR DE LA PINTURA OCCITAN

Christian Andreu.- Demostrar que l’edat medievala, maugrat las contunhas crisis socialas que patiguèt, foguèt atanben una de las epòcas mai importantas de l’art es causa facila. A Occitània, coma a d’autres luòcs del continent europèu i aguèt tanben de pintors estonants (e tanben pauc coneguts) e un d’aqueles foguèt Enguerrand Charonton (1410-1466) que las òbras de pintura e miniatura en de libres son uèi als musèus pus importants de la planeta.. Reconéisser sa òbra es atanplan tornar valorar coma cal un periòde artistic dels mai delicats que se passèt en Occitània pendent lo sègle XVen.

E òc, pr’amor que Charonton (nomenat a Occitània lo Charroton) foguèt un pintor que, maugrat aver nascut a Laon (çò es dire francés) viatgèt ja quora èra plan jove a Flandra. Ailà recebèt una granda influéncia dels pintors de l’Escòla Flamenca de l’epòca (benlèu la pus importanta del moment) e apuèi finiguèt los darrièrs vint ans de sa vida a Avinhon, ont seriá pus conegut per sas òbras e ont finiriá per aver una reputacion que, fin finala, seriá internacionala. Pòt èsser considerat doncas e segon aquel vejaire un pintor atanben occitan.

Los pintors flamencs que foguèron importants per lo Charroton son los mai importants pintors europèus de l’escòla flamenca del sègle XVen. Aital, las òbras de lo Charroton an d’influéncias de Roger van der Weyde, Robert Campin o encara los fraires Van Eyck, entre d’autres.

Primièras òbras

Enguerrand Charonton se formèt coma artista segon de cercaires qu’an estudiat aquel artista medieval occitan, a sa vila nadiua, Laon, dins un talhièr de pintura entre las annadas 1425 e 1430. Çò es dire qu’abans d’aver fach 20 ans ja auriá desvolopat la majoritat de sa formacion artistica. Segon aquò cal pensar qu’auriá atanben desvolopat un capacitat artistica tras qu’ordinària plan jove pr’amor que paucs dintravan en aquela edat en de bons talhièrs de pintura e gaires finissián la formacion abans d’aver 20 annadas.

Cossí siá lo Charrodon volguèt encara contunhar la siá formacion amb un viatge a Flandres, luòc ont demorèt entre 1435 e 1440. Seriá pendent aquela epòca que recebèt aquela l’influéncia de pintors flamencs que demorariá tras qu’evidenta la rèsta de la sieuna vida. Quora tornèt d’aquel viatja o benlèu quand encara i èra, lo Charroton comencèt la sieuna òbra coma miniaturista de libres, un tipe d’art qu’uèi lo jorn balha a aquel pintor pro de reputacion a nivèl mondial.

Benlèu mai encara que coma pintor de quadres. En 1440 doncas produsiguèt au mens quatre paginas del conegut Libre d’Oras de Morgan, un vertadièr tresaur artistic de l’art medieval e pr’aquò ja èra considerat un dels pintors mai delicats de la sieuna epòca.

Lèu arribarà a Occitània. Se pensa que foguèt d’aperaquí l’an 1444 e pauc apuèi (1445) comencèt far d’òbras que serián, solide, consideradas de las melhors de l’epòca e qu’encara o son uèi. De 1445 es lo Retaule Requin uèi lo jorn encara al Musèu del Pichon Palais d’Avinhon.

Pendent la quita epòca pintèt lo Retaule Cadard, ara destinat a una glèisa de la vila occitana d’Arles. Totun, en 1447 tornava èsser tornarmai a Avinhon, que pòt doncas, èsser considerada sa vila d’adopcion pr’amor que foguèt ont demorariá fins sa mòrt en 1466. D’aquela epòca atanben es la sieuna participacion coma miniaturista a divèrses libres coma lo Diptic d’Altenburg (de 1450) mas tanben lo LIbre d’Oras d’Hungtington.

Un pintor occitan

Totun ,lo Charroton, seriá considerat ja a l’epòca coma un dels melhors artistes de libres, faguèt sa òbra mèstra coma pintor de quadres. E pr’aquò pòt arribar èsser considerat lo melhor o un dels melhors pintors occitans de l’edat medievala. D’efièch, sa òbra es unica e pòt pas èsser restacada a d’autres (a un quite estil artistic òc, aquò es vertat) pr’amor que sa òbra foguèt pauc comuna e plan singulara.

Cal parlar doncas de l’òbra mèstra de de lo Charroton, la nomentada Coronacion de la Verge, òbra pintada en 1454 a Vilanòva d’Avinhon. Foguèt una òbra que li demanèt Jan de Montanhac per l’altar de la Glèisa de la Trinitat de la Certosa. E es considerada uèi coma una vertadièra òbra mèstra pictorica medievala a nivèl mondial.

De caracteristicas pròprias fan de lo Charroton un tras qu’ordinari pintor occitan medieval: Al retaule Requin los personatges son de borgeses d’Ais, al Retaule Cadard foguèron pintats Joan Cadard e sa femna Joana de Molins davant la Verge. Al Diptic d’Altenburg i foguèron pintats la Verge e son Filh prèp de Sant Joan Batista e los cercaires actuals son pas segurs encara que divèrses personatges foguèssen pas reals (un fach abitual a l’epòca). Fin finala, la Coronacion de la Verge es un quadre qu’a tres partidas; l’Infèrn, lo Purgatòri e lo Paradís. Dins la Vila de Jerusalem pòdon èsser reconeguts Guilhèm de Montjoie e lo fraire de Jan de Montanhac, Antoni. En mai d’aquò pintèt la Pietà de 1455 per la Glèisa de Vilanòva d’Avinhon, uèi al Louvre.

L’òbra de Charroton es uèi pertot la planeta, fach que demòstra la valor de sas pinturas, de quadre e de libres: lo retaule Requin es a Avinhon, lo Retaule Cadard a Chantilly, lo Diptic d’Altenburg als Musèus Vaticans mentre que sas pinturas al Libre d’Oras de Morgan a Nòva York, del Libre d’Oras d’Hungtington a Califòrnia e del Libre d’Oras Segon la Costuma Romana a Namur.

Caliá doncas revendicar la qualitat de la pintura gotica del sud europèu en la figura de Charroton, un artista qu’es encara uèi plan desconegut. Mas la coneissença, coma la sapiéncia, es una basa que la podèm far granda pendent tota la vida, vertat ? Ara ja podèm dire que coneissèm lo pintor occitan medieval Charroton.