LO BÒSC MEDIEVAL (I)

Christian Andreu.- Pendent l’epòca medievala las forèsts èran plan profiechadas mas tanben èran plan suenhadas. Benlèu mai encara que uèi lo jorn. Totun, e maugrat que i aviá de grandas diferéncias entre los divèrses estats medievals europèus, en de regions coma lo Mediterranèu o prèp d’aquel la massa forestala profiechada èra la situada mai pròcha de vilas vilas e vilatges. E pas la rèsta, que seriá, a l’epòca, plan mai espandida que uèi.

Per ansin, e segon de donadas ecologicas de tempses passats, cal pensar que la massa totala forestala pendent de tempses medievals en Euròpa foguèt tras que giganta. Lo territòri amb de bòsc sauvatge pendent los sègles VIIIen-Xen e encara tre los sègles XIIIen e XVen èra gigantàs, atanben als païses situats prèp del Mediterranèu, çò es l’Euròpa del Sud.

La superfícia cultivada èra plan redusida pr’amor que la populacion, fins lo sègle XIVen foguèt atanben tras que pichona. Un solet exemple sufís per comprene plan la situacion. Un país coma Catalonha, que pendent lo moment actual a mai de 7,5 milions d’abitants, pendent lo sègle XIIIen aviá sonque mens de mièg milion d’abitants. E la populacion venguèt encara pus redusida après l’episòdi de la Pèsta Negra de 1349.

D’oficis restacats

Aital, los bòscs medievals èran pro espandits per permetre i viure determinats sectors de la societat. Son los nomentats en catalan medieval “muntaners” que trabalhavan l’explotacion e la fabricacion de produches forestals. Colhissián de lenha mas tanben de cera e de mèl, fasián de quitran (una substància facha de rosina destillada de la lenha del fag) o encara de brea ( de rosina produsida de la destillacion del quitran). En mai d’aqueles i avián atanben los carbonièrs, que produsián lo carbon dins los quitas selvas.

Cal conéisser que la brea e lo quitran èran plan utilizats per impermeabilizar los naviris. En de vilas pròchas de selvas coma Tortosa l’indústria del fust blanc de pin e del quitran foguèron plan importantas e la legislacion locala venguèt estricta pr’amor qu’èra illegal vendre dins la vila de quitran adulterat amb cap produche, de tèrra o d’aiga. Caliá que foguèsse blos.

A mai del bois de las forèsts medievalas èra atanplan un luòc plan visitat pr’amor qu’èra lo luòc d’origina de tota sòrta de plantas medievalas e lor utilizacion èra plan mai desvolopada qu’en actualitat. A l’epòca èran los solets remedis qu’aviá la medecina per sauvar las personas.

La lenha, d’efièch, foguèt un element tras qu’important de la societat medievala pr’amor qu’èra de besonh n’aver cada jorn e per tot far: cosinar, escaufar, far de forns… D’un autre costat, lo bòsc medieval foguèt tanben un luòc d’amusament (pas de totes !) pr’amor que s’i podiá caçar pendent tot l’an. Los animals que i demoravan, totun, solament podián èsser caçats per la noblesa e degun mai.

L’estat dels bòscs a l’epòca foguèt tan grand e lor territòri tant espandit que, d’efièch, dins los pròpris païses occidentals europèus (e parlam pas de las gigantassas selvas europèas orientalas o mai enlà) i avián de regions entièras ont l’òme i podiá pas dintrar. E pas sonque per l’existéncia d’animals sauvatges. Sens laissar Catalonha, la montanha situada al torn de la vila de Montserrat es descricha ja a l’epòca coma “un lloc fort salvatge e agrest e entre grans montanyes e feres assedit” (Cronica de Bernat Desclot, capítol CIVX).

(Contunharà)