LO BÒSC MEDIEVAL (E II)

Christian Andreu.- De cronicaires medievals daissèron escrich que los bòscs medievals avián a l’epòca una fauna tras que rica, plan mai que pendent l’actualitat. La forèst èra plena d’orsses e d’isards, a mai de fòrça autres mamifèrs e d’ausèls. N’i aviá tants que la noblesa reservava per ela meteissa los melhors tròces de cada animal caçat a la selva.

Per ansin, lo Comte de Barcelona, Ramon Berenguer IV, demandava ja, a d’aperaquí l’an 1150, que totes los gals caçats dins lo bòsc de Prats de Molló, e encara la mitat de totes los caçats en Querol, foguèsson reservats per el. Encara mai, las doas cueissas de cada ausèl mòrt dins aquelas forèsts li apertenián per lei e atanben las quatre pautas de cada ors en mai de la partida superiora de cada isard.

La varietat faunistica de la forèst medievala èra doncas tras qu’estonanta e pas coma uèi lo jorn. Una lista que parla de pèls d’animals del parçan tanben catalan de la Plana de Vic confirma qu’encara a mejan sègle XIVen lo nombre d’animals de tota sòrta que demorava dins la forèst èra excepcional. E aquò tanben vòl dire que, pendent lo sègle Xen e XIen encara n’i aviá pus.

Los comerçants de Vic podián pagar d’impòstes amb de moneda o atanplan amb de pèls d’animal. E las lista es pas cuèrta: i a de boquetins, de cabras, de lops, de renards, de gats sauvatges, de martas, de genetas, de cèrvis, de dainas, de cabiròls, de linxs, de loiras, de conilhs, de lèbres, d’esquiròls, de vays (un animal plan parièr a l’esquiròl)…

Luòc de caça de reis e princes

Lo bòsc medieval tanben foguèt un dels luòcs preferits per la nauta noblesa e los monarcas per s’amusar. Quora lo rei catalan (benlèu se pòt dire tanben occitan) Jacme I e son filh, lo Prince Pèire, devon marchar de Teròl a Peníscola, an pas de besonh cap guida pr’amor que coneisson plan lo territòri: fa d’annadas que lo rei e lo Prince, aimants de la caça, i son anats per caçar de pòrcs singlars. Un espòrt medieval dels pus aimats pel rei: “la caça dels porc que solíem caçar en aquella montanya, algunes vegades “ (Libre dels Feits, capítol 183).

En mai d’aquò, aquel Prince Pèire, ja rei, marchèt a Sicília en tot passar per Berberia (lo nòrd d’Africa). Ailà, “lo senyor rei anà a la caça dels bocs (boquetins), qui hi son salvatges, e ell era dels bons caçadors del mon (…). E preseren tants de bocs que totes les galeres ne refrescaren, e es de la bona carn del món e la pus grassa” (Cronica de Ramon Muntaner, capítol 85).

Los nòbles o los reis, per balhar de privilegis als subdits, daissavan caçar d’ausèls o de mamifèrs dins la forèst. I èran caçats de tota sòrta e fins d’ausèls uèi excepcionals, coma de gruas, un tipe de caça fach amb de falcons. Aquela caça. Totun, foguèt totjorn de proprietat nòble. Per poder caçar al bòsc, caliá aver totjorn la permission del sénher de la vila o territòri.

Qualqu’unes obligavan encara los paisans d’i plantar d’arbres de manièra annadièra per poder contunhar d’aver bèls e polits bòscs: la selva èra utilizada totjorn pendent l’epòca medievala e cal la laissar aital per de generacions venentas. E qui farà quicòm marrit contra lo bòsc serà punit. Una politica environamentala que fòrça païses volrián plan l’aver uèi lo jorn.