LA PATZ D’EDIMBORG-NORTHAMPTON
CAM.-En 1328 d’angleses e d’escoceses signavan una patz entre ambedos reialmes que demorariá sonque fins 1332. Pasmens, foguèt l’episòdi final a la primièra guèrra d’independéncia d’Escòcia començada 32 annadas abans amb l’envasion anglesa d’aquel país après la mòrt sens eretièr d’Alexandre III, rei dels escoceses, en 1286.
Per ansin, e aprés doas revòltas contra los angleses, la primièra dirigida per William Wallace e la segonda per qui seriá, fin finala,reconegut coma rei, Robert Bruce, los angleses decidiguèron renunciar a lors dreches sus la corona d’Escòcia e signar una patz que deviá demorar per totjorn, maugrat que foguèt tornarmai trincada en 1332 pels angleses e lor rei Edoard III.
La patz, signada pel rei Robert the Bruce lo 17 de mars de 1328 a Edimborg, foguèt ratificada pel parlament anglés en Northampton lo 1 de mai. Las linhas generalas de l’acòrd confirmavan la reconeissença d’Escòcia coma una reialme independent d’Anglatèrra e lo pagament de 100 000 liuras esterlinas als angleses per la pèrta economica que patiguèt la noblesa anglesa pendent aquela longa guèrra.
”Siá conegut […] que i a una patz finala, verdadièra e per totjorn entre aqueles reis e lors eretièrs […]e que i aurà un matrimoni entre David, filh e eretièr del rei d’Escòcia e Joan, la sòrre del rei d’Anglatèrra […]. Los nomenats reis e lors eretièrs seran bons amics e aliats leials e aital s’ajudaràn, franc de l’aliança que lo rei d’Escòcia a amb lo rei de França. Totun, se se debana que lo rei d’Escòcia pr’amor d’aquela aliança faguèsse guèrra al rei d’Anglatèrra, lo rei anglés tanben farà la guèrra al rei d’escòcia”.
De problèmas sens fin
La noblesa anglesa voliá pas aquela patz: lo rei anglés renonciava amb lors eretièrs a totes los dreches qu’aviá sus Escòcia. Totes los nòbles angleses perderián las tèrras conquistadas en Escòcia (los escoceses tanben) e i auriá una nòva aliança entre ambedos païses aprés recebre 20 000 liuras cada an pendent cinc ans los angleses. Aquò èra lo prètz per reconéisser Robert the Bruce e li quitar l’excomunicacion papala.
Totun, la pèira del destin, lo luòc ont èran coronats totes los reis d’Escòcia dempuèi fasiá sègles, tornèt jamai a Escòcia. Lo país del nòrd britanic demorariá encara fins 1996 per tornar la veire en terra escocesa. Foguèt una patz que demorèt brica.
Enric de Lancaster e d’autres barons angleses se revoltèron contra aquela patz e contunhèron lors atacas contra Escòcia. En 1330 Edoard III, ja major d’edat, decidiguèt donar sosten a Enric de Lancaster. Maugrat que los escoceses avián pagat çò acordat en la patz d’Edimborg-Northampton de 1323 los tres primièrs ans, paguèron pas pus: i aguèt cap matrimoni amb los eretièrs e Edoard de Balliol, aligat del rei anglés, demanèt encara la corona d’Escòcia per drech pròpri. Doas annadas pus tard, Balliol e los revoltats angleses marchèron amb una armada per conquistar tornarmai Escòcia. E Edoard III s’i amassèt. Aquò seriá conegut pus tard coma lo començament de la Segona Guèrra d’Independéncia d’Escòcia, que demorariá encara dins 1357.
