DE TOPICS FALSES (2)

L’Edat medievala contunha encara d’aver- coma la majoritat de l’istòria de l’umanitat – de topics que son majoritàriament falses. E que cal trincar. Pr’amor que sonque aital auram una melhor imatge de çò que se passèt pendent mai de mil ans a Euròpa e a la planeta tota. E, en tot conéisser lo passat poiram realament saber qui sèm.

L’idèa qu’afirma que los matrimònis èran per de joves a una tras que pauc abituala edat es pas vertadièra. L’edat abituala que se celebravan los matrimònis èra d’aperaquí los 25 ans. La majoritat maridavan sonque quand o podián far economicament. E mai joves normalament podián pas. Es cèrt, totun, que la noblesa celebrava matrimònis entre filhs e filhas plan joves, car lo matrimòni èra un negòci plan seriós. Maugrat aquò e qu’èran un sinonim de pache entre familhas, lo matrimòni voliá pas dire totjorn que se passèse la consomacion del meteis, que se debanava fòrça mai tard per de rasons obvias. En mai d’aquò, lo temps passat entre lo matrimòni e la consomacion podiá demorar decadas e tanben èra comun desfar lo matrimòni abans de la consomacion finala pr’amor que se podián èsser passadas fòrça causas contràrias als interèsses inicials de la familhas.

Un autre topic fals sus l’edat medievala es aquel qu’afirma que los sèrvs èran d’esclaus. Aquò tanpauc es vertat. Los sèrvs èran de paisans pas liures, çò vòl dire que podián pas abandonar la tèrra ont demoravan mas totjorn i aguèron de limitas als abuses dels senhors feudals. E quora aquelas limitas se trinquèron i aguèron grands movements revolucionaris que cambièron prigondament las societats ont se debanèron.

Un exemple d’aquò es la tras que longa Guèrra dels Remenças catalans, que facièt de paisans e noblesa. Lo Comte de Barcelona, fin finala, donèt la rason als paisans e arrestèt un sens fin d’abuses dels nòbles durant la segonda mitat del sègle XV. Des d’alavetz los abuses foguèron fòrça mendres e la noblesa aguèt un poder plan mai redusit, au mens, per rapòrt als paisans.

D’un autre costat, los sèrvs èran d’umans qu’èran considerats coma pauc mai qu’animals que trabalhan. Totun, que i aviá totjorn una lista locala de dreches e responsabilitats pertot: los sèrvs podián pas èsser tuats a volontat e avián lo drech de fugir se lo senhor feudal èra pas bon amb eles. La majoritat dels còps l’argent que pagavan al senhor feudal èra tras que rasonable e la Glèisa èra l’arbitre de la seguretat sociala dels sèrvs.

Se lo senhor feudal èra bon los paisans produsián mai, pagavan melhor e fugissián pas. L’esclavatge, maugrat que present en fòrça luòcs de l’Euròpa medievala e mai encara en Africa o Asia, desapareguèt, au mens en Euròpa, de la majoritat d’estat dempuèi lo sègle VII.

De mascas cremadas pertot

I aguèron pas milièrs de femnas cremadas per mascariá pendent l’edat medievala, au mens en Euròpa. La mascariá èra considerada mai coma una cresença imbecila que coma una menaça e la majoritat de las personas cresiá pas d’istòrias de vielhas femnas e i aviá majoritàriament cap problèma amb aquel tipe de personas pr’amor qu’èran mai de colhonadas que d’istòrias vertadièras.

Es vertat que la fachilhariá èra secutada quand entraïnava la mòrt de qualqu’un (e la majoritat de còps aquò èra ligat amb lo verin que podiá recebre una victima). Per rapòrt amb la magia, èra fòrça pièger èsser acusat d’erètge – que podiá plan menar a l’execucion de la persona-. Mas justament e segon daissèron escrich la majoritat de cronicaires medievals, la majoritat d’erètges èran pas de femnas mas d’òmes. E doncas moriguèron milièrs d’òmes acusats durant l’edat medievala d’eretgia. Al costat d’aquò los cases de mascariá que la femna n’èra condemnada se debanavan pas sovent.

Cal rebrembar que la fachilhariá foguèt una “epidèmia” sociala sonque dempuèi la Renaissença europèa, çò es aprés lo sègle XVI. Foguèt lo temps que la Glèisa se radicalizèt a l’ora de luchar contra d’autras e nòvas religions cristianas protestantas consideradas atanplan d’eretgias.

La toleráncia catolica se barrèt durant lo sègle XVI. Abans foguèt plan mai dubèrta, au mens en çò que tòca a la mascariá. Totun, e coma revenja, la mentalitat de la societat venguèt fòrça mai dubèrta e naissèron de cresenças ligadas a l’astrologia fòrça mai espandidas. Aquò foguèt considerat, au mens per la Glèisa catolica, coma una declaracion de guèrra e foguèron cremats de milièrs d’òmes e femnas, erètges o mascas. Mas, abans, a l’epòca medievala, foguèt un fach rar.