LO MESTIÈR DE VIKING
La resulta del darrièr estudi genetic mai grand jamai fach en Euròpa sus d’esqueletas de viking es estonant e confirmariá çò que plusors cercaires ja fa temps qu’avián soslinhat: èsser viking èra mai un mestièr, una profession, que non un eiretatge familiar. A mai,la resulta entraïnèt de nòvas qüestions que demòran dempuèi ara dubèrtas.
L’estudi, publicat al numeric Nature seguiguèt las traças dels vikings per tot Euròpa dempuèi la sieuna Escandinàvia natala. “Lo siti arqueologic d’Estònia, pasmens, çò diguèt Erik Hagelberg, de l’Universitat d’Oslo mas que participe`t pas a l’estudi, confirmèt la preséncia de quatre fraires sepelits amassa, un fach unic e brica abitual”.
Pendent gaireben 10 ans una còla de cercaires de las universitats de Cambridge e Copenaga, e dirigits per Eske Willerslev,, amassèt de traças vikingas de l’epòca situada demest los ans 750 e 1050: e poguèren seqüenciar fins a 442 genòmas d’individús que visquèron en Itàlia mas tanben en Ucraïna o Groenlàndia.
La resulta foguèt estonanta: un parelh de cosins que foguèron sepelits en Anglatèrra un e en Danemarc l’autre ne seriá un exemple. L’estudi tanben confirmèt un fach plan inconegut: la majoritat dels vikings avián lo cabèl negre, mai qu’uèi lo jorn. E èsser viking foguèt mai la descripcion d’un mestièr que non un fach d’eiretatge.
Demòran ara dubèrtas nòvas qüestions, pasmens: i a de vikings sepelits a las illas escocesas Orcadas qu’an pas d’ADN escandinau e d’autres sepelits en Escandinàvia aguèron una familha en Irlanda o Escòcia. E plusors individús sepelits coma vikings o foguèron pas pr’amor que foguèron de lapons o sami , mai pròches geneticament dels siberians. Son d’identitats socialas, pas etnicas o geneticas, çò diguèt un dels cercaires.
De preferéncias geograficas
Segon l’ADN los vikings de Suècia aimavan pus viatjar al baltic e Polònha, a mai dels rius russes e ucraïnians. Los daneses, d’un autre latz, preferissián mai se dirigir vèrs Anglatèrra o l’oèst. E los norvegians vèrs l’Ocean Atlantic Nòrd, en tot colonizar irlanda, Islàndia e Groenlàndia.
Un fach susprenent que donèt l’estudi foguèt descobrir que i aguèt gaire mescla genetica demest los escandinaus entre eles. Per ansin, las populacion escandinavas demorèron fòrça desseparadas geneticament pendent sègles. “Podèm plan desseparar encara uèi un norvegian d’un suedés o un danés per son ADN, çò diguèt un dels cercaires”.
E mai qüestions demòran tanben ara dubèrtas: a Groenlàndia i a de vikings sepelits qu’an ADN escandinau mas tanben britanic. Pasmens, poguèren pas seqüenciar las traças de vikings americans o russes, çò qu’ajudariá plan a bastir una istòria dels vikings (un mestièr, soslinhèron) mai prigonda. Qu’aprés aquel estudi, totun,es un pauc mai completa.
La Redaccion
