MEDIEVALISME E TECNOLOGIA

Christian Andreu.- Es brica comun veire un congrès medievalista telematic dubèrt a totes; de cercaires, e d’estudioses mas tanben d’aimants de l’istòria medievala. Pr’amor d’aquò es important reconéisser d’iniciativas coma la de l’ARDIT, una associacion d’estudiants d’istòria medievala restacat amb l’Institut de Recèrca de Cultura Medievala de l’Universitat de Barcelona. La tòca del talhièr medievalista que se debanèt pendent lo mes d’octobre foguèt un vertadièr succès amb de conferencièrs que parlèron suls darrièrs estudis fachs en de disciplinas coma literatura, martirologia, biografias, arqueozoologia, arqueologia marina, antropologia, iconografia, de teissits o encara ceramica medievala.

Per ansin, lo congrès foguèt una amassada de descobèrtas plan desconegudas pels aimants d’aquela epòca. Un exemple d’aquò ne seriá la conferéncia de Marcos García García, de l’Universitat de York, que confirmèt l’importància de l’estudi de la noiridura de las divèrsas populacions medievalas per identificar la sieuna situacion etnoreligiosa. Aital, un estudi recent de las rèstas de manjar d’un vilatge pròche a la Córdoba islamica confirmèt que, encara al sègle XII, i avián de crestians, pr’amor del consum de suids (pòrcs) en fins a un 64% de lor dièta.

D’un autre latz, l’arqueozoològ García poguèt afirmar que la resulta d’un estudi (encara preliminar) fach sus la noiridura de la populacion de Molina de Aragon (Guadalajara) als sègles XI-XV demostrèt que s’i manjavan pas de suids, ne entre d’arabis nimai de josieus o crestians. Çò que mai manjavan èra de conilh e, sustot, de cabra. E los josieus, mai que mai, de canard.

Un darrièr cas seriá lo de la populacion de la vila de Granada al sègle XVI (fasiá gaire qu’èra estada conquistada per Castilha). Encara s’i manjava gaire pòrc e sustot manjavan de moflon. Aquò entraïnariá poder classar aquela populacion coma de crestians, mas qu’encara avián una dièta islamica.

De sciéncias brica conegudas

“L’arqueozoologia es encara brica coneguda, tanben dins l’istòria medievala, çò afirmèt Marcos García a Medievalòc. Se debana çò de meteis amb d’autras disciplinas coma l’arqueobotanica o la geoarqueologia. Cal se demandar perqué se debana aquò. La responsabilitat darrièra es, benlèu, dels pròpris cercaires. Sovent desbrembram que cal explicar cossí sabèm, çò que sabèm e, sustot, perqué o volèm saber. Mas aquò requerís tanben un pensada prigonda”.

“L’Edat Medievala es ideala per explorar la relacion demest l’identitat socioculturala e la noiridura, çò apondèt García. Estudiar lo consum d’aliments a travèrs de l’analisi de las rèstas de noiridura pòt balhar fòrça lutz sus la possible identitat etnoreligiosa dels diferents grops umans. L’arqueozoologia doncas, ajuda e plan a confirmar de fònts escrichas e aver una vision mai complèxa e rica sus l’epòca medievala”.

A mai d’aquò, un dels autres conferencièrs d’aquel II Workshop de l’ARDIT, Izaskun Ambrosio, del Laboratòri d’Arqueologia Medievala de l’Universitat de Barcelona, donèt una conferéncia sus l’Antropologia Fisica coma espleche d’analisi de l’Edat Medievala. Una disciplina, aquela, que pòt mostrar la religion d’una persona sepelida segon la posicion o de patologias patidas.

Aital, l’antropologia fisica medievala delimitariá primièr la tomba e puèi ne fariá una analisi arqueologica e antropologica (quants individús ne foguèron sepelits, eca). A mai, tanben se fariá un estudi sul sèxe, l’edat e de patologias patidas pel mòrt.

“L’analisi vòl demostrar lo nombre minimal d’individús trapats dins una tomba, çò confirmèt Izaskun Ambrosio a Medievalòc. Aquò se fa en tot comptar los osses trobats. Tornar a usar una tomba es un fach plan comun dins de necropolis crestianas e estranh en d’islamicas o josievas, car avián enebit tornar a dubrir de tombas, e doncas, es brica comun las tornar a usar”.

Mas aquela analisi determinarà pas sonque los individús trapats, mas tanben lo sèxe ( i a 4 sèxes; masculin, femenin, alofin (amb de traches d’ambedós sèxes) o pas cèrt. Lo cran (90%) e la pelvis (95%) confirmaràn als adults lo sèxe. Puèi cal determinar l’edat, mas tanplan de patologias qu’aquela persona patiguèt (de malautiás). De patologias comunas, coma las traumaticas (per de violéncia) dels osses, eca, confirmarián se foguèt patit d’estranci nutricional o encara de fam. D’autras, coma la sifilis o la pèsta tanben daissaràn de traças (malgrat que la pèsta, pasmens, exigís tanben d’analisis geneticas).

“Las patologias pus comunas, çò diguèt Ambrosio, son aquelas restacadas amb l’activitat fisica, çò es dire, de patologias degenerativas coma l’artrosi, la corona osteofitica en de vertèbras, entesopatia (subresfòrç muscular) o encara d’ernias vertebralas”.

“Pels mainatges, çò de mai comun a l’Edat Medievala, son de patologias de tipe metabolico-carenciala. La resulta son divèrses fenomèns agachats al cran, l’umèr e lo fèmur. Tanben es abitual espepissar de linhas d’ipoplasia dentalas a las dents, un fach mai restacat amb d’estranci nutricional e que vòl pas dire de fam. Benlèu pòt èsser pus restacat amb una marrida dièta”.

La recèrca de l’arqueologia marina

Marta del Mastro, de l’Universitat d’Alacant, tanben donèt una conferéncia tras qu’interessanta en tot confirmar qué èra l’arqueologia marina restacada a l’Edat Medievala e qué podiá èsser afirmat aprés la troba d’un vaissèl d’aquela epòca. Çò que caliá primièr trapar, çò diguèt, es conéisser se se debanèt un naufragi, se foguèt un abandonament del vaissèl o se caliá situar aquò amb un contèxt funerari (aqueles mai que mai restacats amb la cultura tribala escandinava).

Per ansin, l’arqueologia marina determinarà se lo vaissèl aviá de carga o pas e quala èra aquela. Los luòcs ont se troban mai sovent e perqué. A la Catalonha medievala, i a tres derelictes classics (o de naufragis) de vaissèls dels sègles XIV e XV: Culip VI foguèt trapat al Cap de Creus amb una carga de ceramica d’Al Andalós. L’individú trapat al vaissèl foguèt occitan (del Lengadòc) e la ceramica foguèt facha en Malaga e Granda. Barceloneta I, d’un autre latz, foguèt un vaissèl trapat a Barcelona (d’efièch sonque un tròc de bois). L’epòca es lo sègle XV e foguèt bastit amb una tecnica atlantica (País Basco, Cantàbria o Aquitània). De fònts escrichas de l’Archiu de la Corona d’Aragon confirmèron una comèrci marin plan espandit demest Aquitània, País Basco e Cantabria e Catalonha en aquela epòca.

“Los vaissèls medievals avián un cost uman e tecnologic naut, çò afirmèt Marta del Mastro a Medievalòc. Per aquò los cambiaments que patissián èran paucs. Podèm pas dire se n’i aviá fòrça qu’èran abandonats mas çò qu’es solide es qu’èran tornats a usar un còp e un autre, sustot de parts estructuralas del vaissèl, coma l’usatge de la fusta de vaissèl per bastir lo pòrt de Lisbona o encara utilizar de fusta de vaissèl per far de vigas estructuralas en d’ostals en Irlanda”.

De descobèrtas desconegudas de l’Edat medievala. Que foguèron compartidas pas sonque amb la comunautat scientifica mas tanben amb totes. Pr’amor que l’usatge de nòvas tecnologias telematicas (benlèu pel cambiament de costumas socialas per la pandemia de la COVID-19 ofrís un nòu camin dins la recèrca e la coneissença, dins la sapiéncia per totes e totas. Tanben pels aimants de l’Epòca Medievala e pas sonque pels cercaires e pro.

L’iniciativa, doncas es estonant e plan benvenguda. Una autra mòstra que l’istòria medievala e la tecnologia pòdon marchar amassa, cossí demostrèt aquela amassada de conferencièrs de l’ARDIT, seriá l’anonci del Congrés Internacional sus d’Estudis Medievals, que serà fach via online en 2021. Un fach, que poirà èsser tanben una escassença per la difusion de l’estat dels estudis istorics sus l’Edat Medievala. E, sustot, amb de prètzes redusits o encara melhor gratuïts, coma faguèt l’ARDIT, e que cal, totjorn, soslinhar. Òsca per l’iniciativa doncas, e esperam que siá pas la darrièra d’aquel tipe sus l’Edat Medievala, pr’amor qu’Internet pòt ofrir plan al medievalisme. E ARDIT aital o demostrèt.