LA SÈCTA DELS ASSASSINS

Christian Andreu. -La secta dels assassins (en arabi hashishiyyin) foguèt una varianta de l’islam nizarita que dempuèi las sieunas fortalesas situadas al long de las montanhas que i a demest Siria e Iran envièt lors fidels a assassinar dirigents musulmans e crestians contraris als sieus interesses. La siá preséncia oficiala en aquela region de l’Orient Mejan se debanèt entre los ans 1090 e 1256, quand lor capital, Alamut, foguèt assautada e destrucha pels mongòls. Pasmens, conservèron divèrses castèls encara en Siria fins al sègle XIV.

La paraula assassin foguèt jamai utilitzada pels seguidors d’Hassan-i Sabbah, lo Grand Mèstre d’aquela sècta religiosa nizarita. Segon la majoritat de cercaires actuals, foguèt una paraula utilizada per d’istorians del mond islamic de l’epòca per mostrar son mesprètz. Uèi es conegut que la majoritat de tèxtes contemporanèus que parlan dels abitants d’Alamut, lo castèl que servissiá de capluòc als membres d’aquela sècta, descrivon aqueles coma assasiyyun, qu’en arabi vòl dir “los qu’an fe per fondar(la fe)”.

Pasmens, la vision que n’es demorada al long dels sègles dempuèi l’epòca medievala comencèt benlèu a s’espandir aprés la visita d’aquela region, pus de 60 annadas puèi de la conquista d’Alamut pels mongòls, del viatjaire e cronicaire venecian Marco Polo. Segon aquel, Hassan-i Sabbah, tanben conegut coma lo Vielh de la Montanha, donava de cannabis als sieus guerrièrs per los far desvelhar puèi dins un jardin plen de femnòtas que donavan plaser als òmes durant setmanas. Fins al ponch qu’aqueles cresián plan qu’èran al paradís islamic. Puèi èran raubats del jardin quan èran tornarmai drogats e èran aprés enviats a aucir qualqu’un amb la menaça que, se non, tornarián pas jamai a aquel paradís. Los guerrièrs e totjorn segon çò qu’escriguèt Polo, tuarián lèu aquela persona pr’amor que sonque aital poirián tornar a aquel jardin e aquò èra la soleta causa que volián far.

Es vertat que los assassins enviavan totjorn d’òmes a ne tuar d’autres, sustot dirigents politics dels estats d’Orient Mejan e Africa. Mas lor tòca seriá puslèu definida coma una tactica defensiva. L’assassinat d’aquelas personas empachava ne tuar de centenars de milièrs mai e aquò sonque se podiá aténher amb n’aucir un plan causit nombre. Aquela estratègia dels assassins demorèt parièra pendent gaireben tres cent ans en aquela region. Ça que la, la fin de la sècta dels assassins foguèt jamai demostrada istoricament, mai enlà de la conquista d’Alamut.

Per ansin, los assassins auciguèron al long de tota la sieuna istòria oficiala (que finís quand los mongòls destrusiguèron Alamut) dos califas, plusors visirs e sultans e tanplan divèrses dirigents crestians dels estats latins crosats dont Al-Amir bi-Ahkami’l-Lah, catifa fatimita del Cairo en 1130, Al-Mustarshid, califa abbasida de Bagdad en 1135, Raimond II, comte de Trípol, en 1152, Conrad de Montferrat, rei de Jerusalem en 1192 o encara Mongu Can, senhor d’aquela partida de l’empèri mongol en 1255 e qu’entraïnèt l’ataca finala mongòla.

 Lo Vielh de la Montanha

Hassan-i Sabbah daissèt jamai lo castèl d’Alamut e pas degun poguèt i dintrar dempuèi la fondacion de la sècta e fins a la sieuna casuda finala a mans dels mongòls en 1256. Benlèu per aquò la vision que n’aguèt lo mond de l’Islam e tanben crestian se basèt mai que mai en de legendas que jamai degun poguèt demostrar qu’èran vertat, coma la donacion de cannabis als guerrièrs assassins e lo paradís de femnas que i aviá en la fortalesa d’Alamut.

Malgrat que la fondacion oficiala d’aquela sècta se debanèt d’un biais mai o mens oficial amb l’arribada del Grand Mèstre Sabbah al castèl d’Alamut en 1094, i a de cronicas arabas que parlan dels assassins ja fòrça abans, en 1020. Lo Vielh de la Montanha, que foguèt lo nom popular que recebèt Hassan-i Sabbah, visquèt demest las annadas 1050 e 1124 e pendent l’epòca de l’arribada mongòla a la region l’estat nizarita perdèt un castèl e un autre davant l’armada mongòla, que degun podiá pas arrestar, nimai los assassins.

Quand, fin finala, los mongòls conquistèron Alamut en 1256, se produsiguèt la sieuna fin oficiala, malgrat que milièrs de lors membres encara avián d’autres castèls en Siria. En 1275 los assassins donèron encara un còp de fòrça e tornèron a conquistar de manièra temporala lo castèl d’Alamut. Los mongòls, totun, reagiguèron d’un biais rapid e tornèron tornarmai a l’atacar. Aquel còp, pasmens, foguèt definitiu, car los mongòls raubèron, cremèron, saquèron e destrusiguèron totalament aquela fortalesa.

Lo moment de la conquista del castèl d’Alamut foguèt utilizat per l’istoriografia locala per aver un vejaire pus prigond sus l’estat nizarita e l’istòria dels assassins. D’efièch, la biblioteca que i aviá a Alamut èra plan coneguda mai enlà de las frontièras de la region. E los mongòls descriguèron plan tot çò que i trapèron: de centenats de libres que parlavan tanben de l’Òrdre dels Assassins e tot çò qu’avián fach pendent sègles. Totun, i demorava pas cap paraula escricha dins aquela descripcion contemporanèa del legendari jardin o paradís que i aviá en Alamut e ont lo Grand Mèstre enviava los guerrièrs drogats per puèi los enviar a lors missions. Cap jardin foguèt jamai trapat ailà. Aquò es, uèi lo jorn, una pròva usada istoricament per negar que los assassins se droguesson per anar a gausir de centenats de femnòtas dins un paradís terrenal qu’arqueologicament foguèt jamai trobat.

A mai d’aquò, de cercaires arabis contemporanèus demostrèron en recents estudis , que lo tipe d’islam que practicavan los nomenats assassins èra tras qu’estricte e que lo Vielh de la Montanha, que se considerava a se meteis una sòrta de profeta, jamai auriá autorizat l’us de cannabis demest los guerrièrs e mai encara quand quand totes sabon que l’islam enebís las drògas.

Totun, es conegut que Sabbah establiguèt aquel òrdre en Alamut dins una estructura jerarquica. Amb lo Grand Mèstre i avián los Grands Propagandistas, los Propagandistas e puèi los Companhons e los Aderents (Lasiqs). Èran aquestes darrièrs qu’èran entraïnats per aucir aqueles que Sabbah decidiá que caliá tuar.

Pas solament en l’usatge de las armas mas tanben d’un biais lingüistic, cultural e practic, car lo guerrièr enviat deviá parlar le lenga de l’enemic e li far creire qu’èra un mai d’eles fins al darrièr moment. Podiá doncas èsser pas pèc: caliá èsser pacient, freg e calculaire e pas totes podián èsser d’assassins.

Cal remembrar doncas, e aquò es pas cap justificacion, que la majoritat dels còps l’imatge qu’avèm d’un collectiu uèi lo jorn, e mai d’epòcas luenhanas, coma lo de la societat medievala, es basada mai en los mejans de comunicacion coma lo cinèma, la television o los videojòcs que non pas sus de fachs vertadièrs. A l’epòca èra plan abitual d’enviar mercenaris per tuar los dirigents enemics. O fasián plan los crestians, los crosats e los autres estats islamics de la region. Los assassins doncas faguèron pas res tras qu’ordinàri. Encara mai, i a de cercaires que donèron sosten a l’estrategia de tuar sonque cèrtas personas e arrestar ansin la mòrt de centenats de milièrs amb de guèrras, un fach aquel que mai d’un califa, visir o cap d’estat crosat poiriá pas negar.

La fin dels assassins

L’envasion mongòla doncas auriá acabat amb la sècta dels assassins de manièra oficiala en 1256. Pasmens, de milièrs fugiguèron a los castèls-refugi de l’òrdre qu’avián en Siria en aquela epòca. Los mamelucs, que contrarotlavan la region, ajudèron los assassins e daissèron lo contraròtle d’aqueles desenats de castèls als nizaritas car avián lors pròpris interesses. Encara reculhiguèron d’impòstes e donèron l’argent puèi als nizaritas. Aital èran utilizats puèi quand n’avián besonh a l’ora d’aucir un enemic de l’estat mameluc. Totun, en 1273, lo sultan Baibars decidiguèt conquistar totes aqueles castèls e tuar totes los assassins.

Mas encara al sègle XIV lo viatjaire Ibn Battuta confirmèt la sieuna preséncia en Siria e quan costava lor servici. Segon semblariá èsser, la sieuna preséncia en Siria encara èra fòrça reala e plan usada pels mamelucs. Puèi, la sieuna existència demorèt pas pus clara de manièra escricha en cap luòc. E los assassins se perdèron dins lo vent de l’istòria medievala. Mas degun neguèt que la sècta contunhèsse viva mai enlà de l’edat medievala. Uèi i a encara d’afogats nizaritas en Iran, Siria e Índia e lor dirigent a lo títol d’Aga Can. Çò que sabem pas es, aumens de manièra oficiala, se an alguna sòrta de relacion amb los assassins medievals nizaritas e lor metòde de solucionar los problèmas o pas. Aquò necessitariá, benlèu, un trabalh fòrça mai prigond qu’aniriá, solide, mai enlà de l’edat medievala, e doncas del nostre interès istoric.