BERENGUER D’ANOIA, TROBADOR E MALHORQUIN
Redaccion.- Que la civilizacion occitana medievala a travèrs de l’art trobadoresc s’espandiguèt fòrça mai enlà de las frontièras actualas d’Occitània es un fach per totes conegut. Una pròva mai d’aquò seriá la confirmacion de la figura literària de Berenguer d’Anoia, un trobador del sègle XIV que, malgrat la sieuna òbra, auriá de besonh encara d’estudis mai prigonds per analisar, classar e comprene melhor la siá biografia.
Per ansin, lo trobador malhorquin Berenguer d’Anoia, brica conegut dins la produccion trobadoresca internacionala, visquèt aperaquí la primièra mitat del sègle XIV en aquela illa, mas la siá biografia es encara fòrça desconeguda. Berenguer d’Anoia seriá nascut, segon divèrses estudis, en la vila malhorquina d’Inca, d’aperaquí l’an 1300. Çò qu’es conegut e pòt èsser confirmat istoricament es qu’escriguèt lo libre Miralh de Trobar (Mirall de Trobar en catalan), ont i auriá lo solet poèma escrich en occitan (pas en catalan, lenga abituala d’aquelas illas pendent l’epòca medievala) e que los sieus paires serián d’origina catalana, de la vila de Sant Sadurní d’Anoia, segon descriguèt lo quite poèta e trobador malhorquin.
Una cronologia dificila
La biografia d’aqueste trobador malhorquin es pas encara pro longa per poder confirmar divèrses faches. Al libre i a divèrsas poesias dels sègles XII e XIII e aquò auriá menat a d’istorians coma Pietro Palumbo a situar ja pendent la decada de 1950 la siá òbra e vida abans de las nomenadas Leis de Trobar (aperaquí 1295) o las Leis d’Amor (1328). Malgrat aquò, d’autres istorians dels trobadors coma Jaume Vidal i Alcover situèron mai tard la siá òbra abans de 1333.
La causa ne seriá que la soleta copia del libre Miralh de Trobar seriá de la fin del sègle XIV çò que volriá dire que foguèt escricha fòrça mai tard que non l’original. A mai, la poesia escricha en occitan per Berenguer d’Anoia poiriá èsser classada dins l’art de troba nomentat classic pr’amor que i auriá pas cap influéncia de la poesia trobadoresca nascuda en Tolosa pendent lo sègle XIV.
Pendent lo començament del sègle XIV i a divèrses individús en Inca qu’an lo nom de Noya o Noya que poirián èsser familha del trobador. Çò de meteis se debana en un escrich de la Glèisa de Santa Eulàlia (vila de Malhorca) d’aquela epòca. Lo libre Miralh de Trobar foguèt escrich, totun, en catalan, e la poesia tota en occitan. A mai d’aquò, çò que se pensa es qu’es poesia pròpria mas que i a tanben poesia d’autres trobadors occitans.
Cossí que siá e malgrat la dificultat literària e istorica a l’ora de situar e classar la siá poesia trobadoresca en occitan (un fach que començava a se debanar de mens en mens sovent en Catalonha o Malhòrca, çò es en defora d’Occitània), plusors istorians classèron la siá poesia coma pròpria malgrat que sens la seguretat totala a l’ora d’o far:
Gayta, be gardatz
Que no us sia amblatz
Lo castell
Que tan beyl
Vos ha deus comanatz;
Car, si es noveyl
No es aycell
Qui matz n’a enganatz.
No us fisetz en l’enemich
Qui per plazer vos destrich
Ans fayts gens quiex vostra
Gaita.
La siá descobèrta de segur que merita un estudi mai prigond car foguèt un dels paucs trobadors en lenga occitana de Malhòrca. L’estudiar pus e far conéisser la siá òbra seriá doncas un afar just qu’ajudariá a difondre mai la civilizacion occitana trobadoresca medievala.
