DE MUSULMANS EN OCCITÀNIA
Francesc Sangar.- Après la conquista de la Peninsula Iberica començada l’an 711 e l’enfonzament del reialme visigòt ispanic, los musulmans traversèron los Pirenèus amb la tòca de conquistar tanben l’anciana Gàllia romana. E per la siá proximitat a la Peninsula Iberica, lo territòri de l’anciana Septimània (la còsta lengadociana), sofriguèt aquelas atacas. La meteissa vila de Narbona foguèt conquistada l’an 719 e nomenada Arbuna, en essent la capitala pendent quaranta ans de la província nòrd-èst dels territòris musulmans coneguts coma Al-Andalus, e centre militar de la preséncia musulmana en l’anciana Gàllia.
Los primièras atacas foguèron arrestadas pel rei d’Aquitània Odon. L’an 721 la vila de Tolosa atenguèt de refusar l’atac musulman, e quitament lo general arab Al Samb ibn Malik al-Jawlani foguèt grèvament ferit pendent l’ataca. Mas lo sieu successor Anbasa Ibn Suhyan atenguèt de conquistar la vila de Carcassona l’an 725, posteriorament Nimes, e efectuèt divèrsas atacas pels parçans del Roergat e lo Velai,e fins a Autun, ja mai al nòrd de tèrras occitanas, ont moriguèt pendent lo sètge contra aquela vila.
Lo domeni musulman sus la Peninsula Iberica propiciava que los musulmans contunhèsson de realizar contunhas incursions a l’autre costat dels Pirenèus. Benlèu per aténher una cèrta patz e convivéncia entre ambedoas civilizacions, se produsiguèron simultanèament qualqu’unes pactes coma l’establit entre lo meteis rei Odon e lo general musulman Munussa. Los soldats d’aquel general tornavan a la Peninsula Iberica, e Munussa se maridava amb una filha del meteis rei Odon. Mas aquel pacte comportèt de grèvas consequéncias en lo futur. Munussa foguèt considerat coma un traïdor pels sieus companhs e moriguèt en l’isla de Sardenha.
De Bordièus a Peitieus
l’an 732 los musulmans del califat omèia de la Peninsula Iberica organizèron un nòu atac amb de soldats berbèrs provenents del nòrd d’Africa, mas tanben de païses islamics tan alunhats coma Siria o Arabia. Las tropas dintrèron per Septimània e arribèron fins a Bordièus, ont lo rei Odon foguèt desfachat après veire coma los sieus domenis èran estats ocupats novament e que lo sieu pacte amb lo general Munussa èra estat inutil.
Lo rei aquitan demandèt d’ajuda al maire de palais dels francs (vertadièrament un governador del reialme franc), Carles Martèl, mas lo maire de palais considerèt tanben lo rei Odon coma un traïdor per l’anterior pacte amb lo general musulman Munussa. Fin finala, e davant la gravetat de la situacion, Odon acceptèt venir un vassal de Carles Martèl e aquela monarquia franca en bescambi d’ajuda. Las tropas francas e aquitanas ganhèron amassa l’armada musulmana, qu’aviá patit fòrça mòrts de soldats pendent tota la campanha, en la famosa batalha de Peitieus de l’an 732, que marquèt l’inici de la fin dels assages musulmans de dominar ambedós costats dels Pirenèus.
Lo monarca Pepin lo Brèu, filh de Carles Martèl e fondator de la dinastia reiala dels carolingians, recuperèt Narbona l’an 759, après d’un sètge de sèt ans contra la vila, ont los musulmans aguèron lo supòrt dels meteisses nòbles gòts que preferissián lo domeni musulman al franc. Posteriorament, la monarquia carolingiana comprenguèt la granda importància d’assegurar la siá frontièra sud, e l’emperaire Carlesmanhe decidiguèt la conquista de territòris de la Peninsula Iberica, la nomenada “Marca Ispanica”, que provocariá la creacion dels futurs reialmes d’Aragon, de Navarra e los Comtats Catalans, que vendrián una vertadièra frontièra e muralha entre l’empèri dels carolingians e lo mond musulman. Autres pòbles qu’avián viscut temporàriament en las tèrras septimanas avián atengut crear una estructura administrativa o politica al territòri, mas la brèva preséncia dels musulmans provoquèt que foguèsse pas configurada una estructura de raïsses musulmanas en Septimània.
