LO CENTRE ISTORIC JEAN DUVERNOY DE MONTALHON

Francesc Sangar.- Lo pròche dissabte 14 d’Agost serà inaugurat a la vila de Montalhon, al departament de l’Arièja, lo Centre Istoric Jean Duvernoy, consacrat a remembrar l’istòria de la vila, mas sustot la vida abituala de la comunautat catara establida dins de Montalhon als sègles XIII e XIV e la repression patida pels sieus abitants per lors cresenças “ereticas”. A l’inauguracion assistiràn las principalas autoritats de la vila e autras personalitats del departament, que demòstran l’interès per recuperar aquel fragment de l’istòria medievala.

Mas perqué a Montalhon? En aquela vila i aviá una importanta comunautat dels Bons Òmes qu’aviá atengut de subreviure malgrat la Crosada iniciada l’an 1209 e la repression organizada per l’Inquisicion pendent tot lo sègle XIII, qu’avián gaireben maseladas d’autras comunitats cataras d’autras vilas e comarcas. Jacques Fournier, evesque de Pàmias, inquisidor e futur Papa Beneset XIIn, decidiguèt maselar l’eretgia d’aquela vila, e gaireben tota la populacion foguèt acusada, interrogada, jutjada e condemnada.

Vertadièrament la majoritat de la populacion de Montalhon èra catara o simpatizava amb lo Catarisme e l’evesque Jacques Fournier èra decidit a finir aquela comunitat. Es un dels exemples mai plan documentats sus la repression contra los Bons Òmes, mercés als documents redigits per la meteissa Inquisicion.

L’istorian normand Emmanuel Le Roy Ladurie escriguèt l’an 1975, après dètz ans de trabalh, lo libre “Montallou, un village occitan (de 1294 a 1324” ont descriguèt amb fòrça detalhs la vida abituala dels abitants de Montalhon, e tot lo procès judicial e los resultats de las condemnas contra la siá populacion. Lo succès del libre, qu’es estat tradusit a divèrsas lengas, provoquèt la coneissença de la repression contra los Catars, a l’estat francés e a l’exterior.

La recerca arqueologica

A Montalhon foguèron realizadas divèrsas excavacions arqueologicas qu’an descobèrt mòstras d’objèctes e de fragments de bastidas de l’epòca qu’an aportada encara mai informacion sul periòde. Amb totas aquelas coneissenças es evident qu’un centre d’interpretacion istorica a Montalhon es justificat totalament.

E perqué lo nom de Jean Duvernoy? Aquel istorian nascut a Borgonha l’an 1917 e mòrt a Tolosa l’an 2010, foguèt un dels mai importants cercaires del sègle XXn sul Catarisme e l’inquisicion medievala. Entre qualqu’unes dels sieus libres trapam “La Religion des Cathares” de l’an 1976 e lo sieu continuament “L’Histoire des Cathares” de l’an 1979, “Cathares, vaudois et béguins: dissidents du Pays d’Oc” de l’an 1994, ont analisava la preséncia de desparièras eretgias medievalas (valdeses e beguins tanben) dins las tèrras occitanas.

Los sieus estudis sus las accions de l’Inquisicion provoquèron qu’escriguèsse “Le registre de l’inquisition de Jacques Fournier, évêque de Pàmias, de 1318-1325”, que coincidís justament amb la persecucion produsida a Montalhon. Jean Duvernoy foguèt lo primièr istorian que tradusiguèt e publiquèt los documents de l’Inquisicion sus Montalhon l’an 1965, que foguèt una de las fònts utilizadas per Emmanuel Le Roy Ladurie per escriure lo sieu libre sus Montalhon. Justament los parents de Jean Duvernoy e Emmanuel Le Roy Ladurie seràn presents lo pròche dissabte pendent l’inauguracion del nòu centre d’investigacion istorica. Una bona oportunitat per remembrar lo passat occitan.