LO SULTANAT D’ADAL
CAM.- A l’ora de parlar de reialmes medievals desconeguts pel public general benlèu cal parlar del Sultanat d’Adal, un dels reialmes africans pus desconeguts en defòra de Somalia mas un dels pus importants de l’Africa medievala. Lo sultanat d’Adal nasquèt en 1415 coma estat successor del reialme d’Ifat, qu’aguèt la sieuna naissença aperaquí lo sègle IX. E demorèt totjorn coma un dels piègers enemics de l’empèri crestian d’Etiopia fins la sieuna fin, aperaquí l’an 1577.
Adal s’espandiguèt pendent tota la sieuna istòria e arribèt tanben a envasir lo meteis empèri etiopian crestian al sègle XV. La siá capitala foguèt Zeila e lo sieu territòri arribava dempuèi Somaliland fins a la vila de la còsta de Suakin.
Una istòria cuèrta mas intensa
Lo sultanat d’Adal foguèt fondat per Sabr ad-Din IIn aprés la casuda del sultanat d’Ifat, creat per de tribús somalianas al sègle IX. Alavetz la siá capital, Zeila, èra una vila rica que totes los vaissèls arabis volián visitar per ne far comèrci. Benlèu pr’açò foguèt tanben una de las primièras vilas africanas d’aquela region que confirmèt l’adesion de la siá populacion a l’islam. Ja pendent lo sègle IX lo viatjaire armenian Al-Yaqubi confirmèt qu’èra un reialme ric e la siá capital èra un luòc plan visitat per centenats de vaissèls arabis que volián i far comèrci d’un biais annadièr.
L’islam arribèt plan lèu a aquela vila africana. D’efièch la siá mosqueta foguèt bastida ja pendent lo sègle VII e foguèt totjorn considerada coma la pus antica de tot lo continent. Segon qualqu’unas cronicas posterioras, la veusa del pròpri profeta musulman auriá visitat la vila e foguèt plan recebuda. Pasmens, lo paire del fondator d’aquel estat medieval, Saad ad-Din IIn, foguèt aucit pendent l’envasion etiopiana de Zeila en 1410. Lo sieu filh, emigrat a Iemèn, auriá tornat en 1415 per reclamar un territòri que considerava coma propietat de la siá familha.
Per ansin, Sabr ad-Din IIn auriá ganhat lo prat batalhièr contra los etiopians e auriá pogut signar una patz amb l’empèri crestian que reconeissiá l’independéncia del sultanat d’Adal. Al long de tot lo sègle XV e tanben XVI Adal auriá estat dins un estat de guèrra contunha amb los etiopians, que, fin finala, podèron envasir e conquistar Adal en 1577. La guèrra foguèt alavetz plan complèxa, amb d’alianças entre Etiopia e los portugueses (que i envièron fins a 400 mosquetièrs) e Adal e los otomans (que n’aurián enviat aperaquí 900).
La cuèrta mas intensa istòria del Sultanat d’Adal demòstra plan la desconeissença generala del public a l’ora de situar plan d’estats e reialmes medievals en defòra d’Euròpa e tanben plan importants, coma aquel sultanat. D’efièch la desconeissença geografica generala tanben se debana a l’ora de parlar dels meteisses estats medievals europèus que, sovent, an pauc a veire amb los estats nacion europèus actuals que nasquèron pendent la fin del sègle XVIII e al long del sègle XIX. Mas aquò ja es tota una autra istòria…
