BERNAT ATON IV TRENCAVÈL E LA LUCHA AMB BARCELONA

Francesc Sangar.- Bernat Aton IV Trencavèl, eretièr de Raimon Bernat Trencavèl e Ermengarda de Carcassona, nos mòstra lo resultat de las alianças matrimonialas de la siá familha. El foguèt vescomte d’Albi, Besièrs, Agde, Rasés, Nimes … e Carcassona.

Nasquèt l’an 1066 a la meteissa vila de Carcassona, qu’èra estat reclamada per la siá maire Ermengarda, en lucha contra lo cosin d’ela, Rogièr II de Fois, e lo Comtat de Barcelona. Bernat Aton IV desirèt totjorn lo domeni complet de Carcassona per contunhar amb l’expansion de territòris jos jurisdiccion feudala de la siá familha.

E mai se Bernat Aton IV aviá ocupada la vila l’an 1082, la siá maire renoncièt als sieus dreches comtales sus Carcassona, e recebèt coma compensacion, lo títol de vescomtessa de la vila, del temps que los comtes de Barcelona venián los comtes de Carcassona tanben. Un títol, lo vescomtat carcassonés, qu’aprés eiretará Bernat Aton IV l’an 1099, après la mòrt d’Ermengarda.

Mas la vila passariá encara d’una familha a l’autra en divèrsas escasenças pendent los seguents ans. Bernat Aton IV partiguèt a Tèrra Santa l’an 1101, e pendent la siá abséncia lo comte Ramon Berenguer de Barcelona e Carcassona establiguèt la siá sobeiranetat totala dins la vila. Après lo retorn de Bernat Aton IV, l’an 1105, lo conflicte per la sobeiranetat carcassonesa foguèt iniciat tornarmai. Ocupada la vila tornarmai pel Trencavèl, Bernat Aton IV puniguèt los abitants qu’avián collaborat e ajudat lo comte barcelonés.

Una armada catalana pròcha

L’an 1112, una armada de Barcelona, amb l’ajuda del vescomte Aimeric II de Narbona, menacèt Bernat Aton IV. Per evitar un conflicte mai prigond amb totas las siás consequéncias, l’arquevesque de Narbona, Ricard de Milhau, convenquèt lo comte de Barcelona perque retirèsse la siá armada e evitèsse un chaple.

Mentretant, Bernat Aton IV, comencèt una aliança amb lo comte Alfons Jordan de Tolosa, per evitar la preséncia del comte barcelonés dins de tèrras occitanas. E qué opinavan los carcassoneses d’aquela lucha entre l’ostal de Trencavèl e l’ostal de Barcelona? Sembla que la majoritat dels abitants preferissiá la sobeiranetat barcelonesa; l’an 1120 ensagèron d‘empedir la dintrada de Bernat Aton IV dins la vila, e lo vescomte Trencavèl demandèt ajuda al comte de Tolosa. El vescomte Trencavèl poguèt pas dintrar fins quatre ans après.

E mai se ambedós s’ajudèron patiguèron tanben de mesfisanças, pr’amor que lo comte tolosenc voliá incorporar als sieus domenis lo vescomtat de Nimes. S’i aviá fèus per dominar, las alianças èran fòrça fragilas.

Bernat Aton IV se maridèt amb Cecília de Provença (benlèu amb l’intencion d’eiretar la familha al futur qualqu’un fèu provençal?). Lo matrimòni foguèt fòrça fructifèr e aguèron fòrça filhs, que provoquèron una question fòrça importanta sul futur eiretatge. Lo resultat de la darrièra volontat de Bernat Aton IV, que moriguèt l’an 1129 a Albi, provoquèt que los sieus domenis foguèsson desseparats entre lors filhs. Tot l’esfòrç per acumular la maximala quantitat de fèus, semblava que subreviuriá pas.

Jol sieu mandat intermitent, a Carcassona, s’inicièt lo bastiment de divèrsas bastissas coma la Basilica de Sant Nasari, benesida pel Papa Urban II, un dels simbòls actuals de la Ciutat Vella.