LO SÈTGE DE MENÈRVA (1210)

Christian Andreu.- Menèrva foguèt, pendent la primièra epòca de l’arribada dels crosats a Occitània, un vilatge plan important estrategicament, amassa amb Tèrmes e Cabaret, pr’amor qu’èran de castèls plan fòrts. Gaireben considerats coma inconquistables. Se l’enemic del nòrd, arribat fa pas gaire al país, voliá conquistar plan la brava nacion occitana, caliá tanben poder los contrarotlar, se que non los crosats auriàn totjorn de plaças fòrtas enemigas que podián contratacar pel darrièr. Pr’açò Monfòrt decidiguèt d’atacar Menèrva quan una delegacion de la vila tanben occitana de Narbona li demanèt d’o far.

Aital, en 120 los crosats franceses fa aperaquí una annada que provoquèron lo chaple de Besièrs. Simon de Montfòrt, lor dirigent, tanben poguèt, fin finala, contrarotlar lo territòri dels vescomtats de Besièrs, Albi e Carcassona. E lançar lo vescomte de Carcassona, Raimond Rogièr Trencavèl, a la preson, on morirà lèu. Mas la posicion de Monfòrt encara es pas pro fòrta a la region, car lo sieu nòu sobeiran, Pèire I, Comte de Barcelona e Rei d’Aragon, vòl pas l’investir coma nòu vescomte d’aqueles territòris. E doncas, dobta sus quin pas far aprés.

Del còp que se debana aquò, lo vescomte Guilhèm de Menèrva aufrís tota l’ajuda possible als bonsòmes que fugisson dels crosats, mas tanben a totes los occitans que sonque an coma tòca finala subreviure. De desenas de perfèctes e centenars de cresents d’aquela nòva religion que la glèisa catolica considèra coma eretica troban, pendent los meses posteriors al chaple de Besièrs, un luòc segur per se refugiar. A mai d’aquò, Guilhèm IV de Menèrva, tanben vescomte coma Monfòrt, decidís d’atacar aquelas vilas e vilatges vesins que balhan de sosten als crosats. E realiza desparièras atacas contra lo comèrci e los abitants de Narbona.

Fin finala, serà lo pròpri vescomte narbonés, Aimeric III, mas tanben una amassada de cònsols de la vila, que decidís demanar als crosats la conquista de Menèrba. Monfòrt, aprés los recebre, demanarà d’argent e d’òmes a Narbona per poder aquò far. Quan aquò arribarà començarà lo sètge de Menèrva, plan important pels occitans e pels crosats, pr’amor que se òm contraròtla los castèls de Menèrba, Tèrmes e Cabaret, òm poirà dire plan que contraròtla lo país entièr.

L’arribada dels crosats

Aperaquí mejan lo mes de junh de 1210 los crosats enviats per Monfòrt començan lo que serà lo sètge de Menèrba e que demorarà un pauc mai de cinc setmanas. L’argent dels narboneses ajudèt plan a l’ora de bastir quatre trabucs pel sètge, e la pichonèla armada que i a dins Menèrva, amb Guilhèm IV ne patirà plan las consequéncias. Mas aquò vòl pas dire que i aguèsse pas cap resisténcia, car aquesta serà nauta. Totun, mai que los trabucs, çò que provocarà la capitulacion de Menèrba serà la set e la fauta d’aiga mai que los pròpris crosats.

D’efièch, un dels trabucs crosats comencèt a lançar de pèiras sus una tor que i aviá en defòra de Menèrba, lo vilatge que pòt pas èsser atacar dirèctament pr’amor de las sieunas poderosas defensas. Aquela tor protegís un potz d’aiga e la fauta de pluèja pendent l’estiu de 1210 poiriá provocar la fin dels abitants de Menèrba.

Lo vescomte Guilhèm IV de Menèrba sap plan qu’aquò pòt èsser un prètzfach plan real. Pr’açò, lo 27 de junh demana de volontaris, qu’anaràn en defòra del vilatge amb la tòca de cremar la Malvesina, lo trabuc dels crosats que menaça la tor e lo potz. Quan son a mand de destruire lo trebuc, isolat de l’armada crosada, qualcun balha la votz d’alarma e mai e mai crosats arriban sul pic per defensar l’engenh de bois crosat. Aprés una brèva lucha pòdon lo sauvar. La fin dels volontaris de Menèrba que sortiguèron per lo brutlar es pas encara coneguda, uèi lo jorn, e poiriá èsser que foguèssen aucits ailà o que fugiguèssen.

La Malvesina e tres trabucs dels crosats mai tornaràn a lançar de pèiras mas tanben d’animals mòrts sus Menèrba per ne provocar la fin o una epidèmia. E o fan jorn e nuèch. Pasmens, los de Menèrba resistisson, malgrat que pòdon pas pus arribar al potz amb d’aiga, que serà destruït pels crosats.

Pas pus d’aiga

Aprés cinc setmanas de sètge los abitants de Menèrba pòdon pas pus. La set e lo bombardament crosat jornalièr amb de pèiras finisson per trincar la voluntat de resistir dels occitans. E Guilhèm IV de Menèrba decidís sortir del castèl per discutir se i a qualcuna escasença d’una capitulacion onorabla amb los crosats.

Quand discutís amb Monfòrt un acòrd arriba lo legat papal, Arnaud d’Amalric, que confirma que totes los que son dins Menèrva, se vòlon se reconciliar amb la Glèisa, pòdon ne sortir sens dangièr. Monfòrt afirmèt alara que sonque èra lo braç armat del Papa e que, doncas, aquel aviá la darrièra paraula. Qualcuns comandants crosats protèstan, mas Amalric respond que cal pas patir pr’amor que pensa que i aurà pas gaire catàrs que volgan tornar al catolicisme. E aital se debanarà.

Car la conquista de Menèrba en 1210 tanben serà puèi considerada coma un episòdi militar tras qu’important de la crosada de 1209 contra Occitània: serà tanben lo primièr còp que desenas de bonsòmes seràn brutlats vius. E aquò finirà pas en Occitània fins al darrièr catàr, tanben cremat, Guilhèm de Belibasta, en l’an 1321.

D’efièch, dins Menèrba i aviá aperaquí 150 prefèctes dels bonsòmes que vòlon pas renonciar a la sieuna fe. Segon de testimonis dels crosats, cal pas los lançar al lenhièr pr’amor que gaireben eles meteisses i sautaràn. Sonque tres femnas se sauvaràn al darrièr moment pr’amor qu’abjurèron davant l’orror del fuòc. Puèi, d’autres bonsòmes, que son sonque de cresents, tornaràn al catolicisme per sauvar la vida.

Per ansin, Menèrba serà clau pendent aquela epòca de la crosada de 1209. Pr’amor que la sieuna conquista, e puèi la de Tèrmes e Cabaret, permetrà als crosats contrarotlar los castèls pus fòrts e menaçants del país e, puèi, tot lo territòri d’aquela region occitana. Guilhèm IV de Menèrba poguèt pas sauvar los 140 prefèctes mòrts ailà en 1210 mas joguet plan las sieunas cartas. Balhèt Menèrba a Simon de Monfòrt e encara recebèt divèrsas tèrras vesinas d’aquel. Tot fasiá pensar que la resisténcia dels de Menèrba èra finida.

Totun, los occitans foguèron totjorn una nacion brava, e quora los crosats contunharàn la conquista dels país de Corbièras, Guilhèm IV, vescomte de Menèrba e lo sieu filh decidisson – benlèu pr’amor qu’avián pas jamai abandonat l’idèa – de tornar a luchar al costat dels occitans contra los crosats. Calguèt encara fòrça annadas als crosats per poder conquistar la region. Los occitans coma Guilhèm IV de Menèrba reviscolavan un còp e autre aprés resistir fins a la fin per luchar per la libertat d’Occitània. E, d’efièch, Guilhèm IV de Menèrva luchèt encara contra los crosats al costat dels tolosans fins a la sieuna mòrt, en 1219.