LA CONQUISTA MUSULMANA DE LA PENINSULA IBERICA
Francesc Sangar.- Après l’expansion musulmana pel nòrd d’Africa, l’Islam s‘espandiguèt tanben per la Peninsula Iberica, un territòri amb fòrça populacion. Mas, cossí solament dètz mil òmes poguèron conquistar una granda peninsula abitada per gaireben cinc milions de personas en un procès tan rapid?
Aquela situacion la podèm solament comprene per de circonstàncias politicas e socialas que patissiá l’anciana província romana d’Ispània; en aquel moment lo reialme visigòt amb capitala a la vila de Toledo. Al nòrd-oèst peninsular (uèi Galícia) existissiá tanben un autre reialme germanic, lo dels sueus; son realizats recentament d’estudis per conéisser la siá situacion.
Mas lo reialme visigòt viviá una situacion que podiá solament èsser definida coma caotica. Las desparièras familhas aristocraticas visigodas èran afrontadas per aténher d‘ocupar lo tròn. Lo climat de guèrra civila èra contunh e los monarcas èran succedits solament per aver perdut una batalha amb un autre rival.
D’inestabilitat politica grèva
Aquelas circonstàncias de lucha etèrna provocava logicament una situacion d’inestabilitat politica qu’èra transmesa a la societat e prejudiciava tanben lo desvolopament economic e cultural.
Amb aquelas circonstàncias, arribèron los musulmans, amb una civilizacion en espandiment e un nivèl de prosperitat economica, scientifica e culturala que remembrava l’ancian Empèri Roman. E sustot, prepausavan d‘estabilitat e tranquillitat. Amb la batalha de Guadalete l’an 711, quand los soldats berbèrs e aràbis avián traversat l’estrech de Gibartar, l’armada visigòta foguèt desfachada e lo meteis rei Rodrigo vegèt la pèrda del sieu reialme. Amb aquela resulta la conquista sarrasina foguèt començada per tota la Peninsula Iberica.
I aguèt pas d’autras batalhas, e la majoritat de vilas, abans de suportar un inutil sètge, se rendissián davant lo nòu governant islamic. Mas tanpauc aquela rendicion èra trista nimai considerada coma una tragedia. L’opinion majoritària entre los abitants peninsulars èra que començava una nòva epòca ont segurament (e foguèt vertadièrament d’aquela manièra pendent de sègles) gausirián totes d’una màger prosperitat e estabilitat.
Los nòus governants musulmans tanben respectèron la preséncia de las religions crestianas e josievas. Las limitacions que “patiguèron” los abitants que practicavan aquelas cresenças se redusissián a la proïbicion d’ocupar de determinadas cargas publicas. Jamai se produsiguèron pas de persecucions religiosas a la Peninsula Iberica musulmana e la tolerància èra la nòrma abituala.
Tot lo territòri foguèt pas vertadièrament ocupat. La preferéncia dels musulmans cap als territòris mediterranèus e del sud èra evidenta, amb un clima e un terren mai conegut per eles per practicar la siá agricultura. Lo nòrd cantabric o los Pirenèus, tèrras de montanha, èran pas propicis, e contunhèron ailà de divèrsas comunautats crestianas independentas que foguèron l’embrion dels nòus reialmes crestians. Aqueles jamai creguèron pas èsser los descendents o de successors dels ancians visigòts. Començava un nòu capítol en l’istòria de la Peninsula Iberica.
