LA CROSADA CONTRA LOS CATARS (I) : LO COMENÇAMENT

Francesc Sangar.- A començament del sègle XIII la situacion a las tèrras del Lengadòc èra pas la desirabla ni per la Glèisa catolica ni per la monarquia francesa. Las tèrras occitanas mantenián un vassalhatge nominal e teoric respècte de la cort francesa. Vertadièrament, los divèrses fèus occitans se governavan mejançant lors sieus respectius nòbles. E èra mai que probable qu’aquela meteissa aristocracia somièsse transformar aquela sobeiranetat practica en una d’oficiala e definitiva.

La dissidéncia religiosa dels Bons Òmes èra ja venguda una seriosa menaça pel monopòli religiós catolic. E mai se los percentatges de cresents al Lengadòc son desconeguts amb exactitud (qualques estimacions suggerisson la quantitat d’un dètz per cent que dependriá fòrça de la comarca e lo moment), los Bons Òmes gaudissián d’un grand respècte e simpatia entre la populacion.

Un estil auster de vida, la preocupacion pels problèmas del pòble e l’aproximacion en predicar en la meteissa lenga (e pas en lo latin cerimonial catolic) e viure de lors pròpris trabalhs e pas dels impòstes (coma fasiá lo clergat catolic), creavan de diferéncias abissalas amb lo “modus operandi” eclesiastic.

Tamben la monarquia e la Glèisa catolica observavan l’evidenta simpatia que manifestavan los nòbles (e sustot las nòblas) occitans cap al movement. Un clar exemple èra la conversion de qualqu‘unes d’eles.

La situacion èra preparada per la monarquia francesa ensagèsse l’assaut als territòris occitans per atenher la siá sobeiranetat efectiva, e la Glèisa per arrancar aquela “eretgia” menaçanta. Lo meteis Papa Innocenci III (al tròn de Sant Pèire dempuèi l’an 1198) aviá demandat l’an 1204 amb una carta al rei Felip August de França (al tròn francés dempuèi l’an 1180), qu’exproprièsse las proprietats d’aqueles que professessen l’eretgia, tant nòbles coma vassalhs, e recomanava qu’impausèsse la siá sobeiranetat sul territòri e la noblesa occitana.

Qüestion de temps

Al començament lo monarca refusèt l’invitacion, Felip pensèt sus los beneficis que podiá representar aquela operacion. Fin finala, los interèsses d’ambedós confluiguèron. Avián de besonh solament  lo motiu definitiu que desencadenèsse lo conflicte.

Abans del començament de la Crosada de l’an 1209, s’avián produsit d’incidents coma lo sètge de Lavaur, que provoquèt l’abjuracion de la siá fe de l’avesque de la region de Tolosa (1181) e l’excomunicacion del comte Raimon VI de Tolosa (1208). Lo comte èra estat excomunicat per denóncias que lo legat papal, Pèire de Castèlnòu, aviá comunicat al Papa Innocenci III.

Entre las longas acusacions contra lo comte tolosan, que trobam en la carta enviada pel Papa al comte de Tolosa, se mencionan la trencadura de la Patz e Trèva establida per la Glèisa pels periòdes de Caresma, los Quatre Tempses (diluns, dimècres e divendres de la primièra setmana de cada sason de l’annada), e d’autras fèstas religiosas, la percaça de l’avesque de Carpentras, la conversion de glèisas en fortalesas militaras, la concession de cargas publicas a josieus, la contractacion de mercenaris catalans e aragoneses qu’avián arrasat Arlés e los sieus entorns, e naturalament, la proteccion d’eretges e la negativa a los liurar a la Glèisa.

Pèire de Castèlnòu aviá obtengudas d’adesions de qualques nòbles de la Provença a la lucha contra los eretges, mas lo comte Raimon VI de Tolosa voliá pas dirigir aquela persecucion. Aquela negativa eliminava quina possibla anullacion que siá de l’excomunicacion, e complicava mai las relacions amb Roma.