LO SÈTGE DE BARCELONA (1462)
CAM.- Aprés l’amassada de l’armada reiala aragonesa e l’armada occitana de Gaston de Fois, lo sètge de Barcelona foguèt començat lèu lèu. Malgrat la cavalariá, l’infantariá e l’artilhariá d’aragoneses e occitans aqueles poguèron pas conquistar lo capluòc de la Catalonha revoltada, pr’amor que lo govèrn de la vila balhèt lo títol de Comte de Barcelona al rei de Castilha e aquel envièt una armada a Catalonha per sauvar als sieus nous vassals.
Per ansin, l’armada reiala aragonesa abandonèt lèu lo sètge e causiguèt sortir de Catalonha per la còsta, en tot crosar Vilafranca del Penedés e puèi en tot arribar a la vila de Tarragona. Val pas dire que per Joan II, rei d’Aragon, la tòca principala per finir çò qu’el considerava una revòlta militara – que puèi venguèt una guèrra civila que durariá dètz ans – èra la conquista del capluòc, Barcelona. Un còp aquela vila conquistada, la rèsta èra plan pus aisida e la revòlta demorariá, segon los conselhièrs reials, sonque qualcunas setmanas mai e pro.
I aguèt tanben d’escontres militars entre l’armada de la Diputacion del General catalana e l’armada occitana. Pasmens, l’armada dirigida pel Comte de Palhars preferiguèt totjorn evitar la batalha e menar l’armada vèrs Barcelona car pensava qu’ailà poiriá èsser plan pus utila se i aviá un sètge en Barcelona.
Una decision politica radicala
Malgrat que fins al mes d’agost de 1462, la situacion èra plan complicada, encara i podiá aver una sortida. Pasmens, lo conselh del govèrn catalan decidiguèt escotar lo fraire dominican Joan Cristòfor de Gualbes, que defensèt totjorn la “res publica” e pas lo poder reial. Segon aquel, caliá cercar un autre senhor natural pels catalans. Car la nacion èra superiora al poder del princep. E foguèt causit Enric IV de Castilha coma nòu sobeiran de Catalonha – un prètzfach uèi estonant-.Enric IV èra un Trastamara cossí tanben o èra Joan II d’Aragon mas aprés se conéisser l’aliança militara signada entre lo rei de França loís XI e lo rei d’Aragon los catalans sonque podián causir al monarca castelhan.
L’armada aragonesa de Joan II trapèt l’armada occitana de Gaston de Fois en defòra de Barcelona lo jorn 12 de setembre de 1462. Lo meteis jorn Enric IV de Castilha èra proclamat Comte de Barcelona (e doncas sobeiran de tota Catalonha). Un o dos jorns aprés comencèt lo sètge de la vila comtala. Segon mai d’un istorian i aviá gaireben 8.000 òmes en defòra e aperaquí 5.000 dins la vila.
Foguèt un sètge cuèrt. Lo 3 d’octobre l’armada reiala de Joan II, aprés escotar d’enviats que confirmavan qu’una armada castelhana èra a mand de dintrar a Catalonha, abandonèt lo sètge. Ja s’èran debanats divèrses assags d’assaut de la vila que capitèron pas pr’amor de la nauta resisténcia dels catalans. Se lo sètge finissiá pas l’armada reiala demorariá al còp atacada per de castelhans a l’oèst e de catalans a l’èst.
La marcha de l’armada reiala aragonesa per la còsta catalana vèrs Aragon tanpauc foguèt aisida; quand arribèron al vilatge de Sant Cugat assagèron de l’assautar mas capitèron pas. Çò de meteis se debanèt quora arribèron al vilatge de Martorell.
Pasmens, Vilfranca del Penedés poguèt èsser assautada e aucupada lo 9 d’octobre. Puèi se n’anèron vèrs Tarragona, mai al sud, que foguèt conquistada lo 31 d’octobre de 1462. Al còp, arribavan a Barcelona Juan de Beaumont e Ximénez de Arévalo, coma luòctinents del nòu comte barcelonin Enric IV. La situacion èra brica dificila pels catalans pr’amor que los aragoneses sonque contrarotlavan Girona e Tarragona. Aprés crosar Montblanc, l’armada reiala arribèt a Balaguèr lo 12 de novembre en direccion a Aragon.
L’armada castelhana, dirigida per Juan de Beaumont, èra plan superiora a l’armada reiala d’Aragon car aviá mai de 2.500 cavalièrs. Quora arribèron a Barcelona, tot lo pòble sortiguèt per celebrar la salvacion de la vila e la fin del sètge.
En aquel moment, la situacion èra excepcionala, los catalans avián pogut liurar Barcelona de l’ataca de l’armada reiala e un gigantàs cors de cavalariá estrangièr èra dintrat al principat catalan per defensar la sieuna soberaneitat. E l’armada reiala de Joan II fugiguèt tornarmai a Aragon. L’an del començament de la revòlta catalana, 1462, podiá pas finir melhor pels catalans.
