UNA EDAT MEDIEVALA PUS CAUDA ?
CAM.- Sovent i a de cercaires que dison que la planeta patiguèt totjorn de cambiaments climatics. E que, l’escaufament actual de la temperatura mejana de la planeta actuala tanben se seriá debanada en d’autras epòcas, tanben pendent l’edat medievala. Pr’amor que i a qui ditz que tanben en aquela epòca la temperatura mejana venguèt encara pus nauta que durant lo cambiament climatic actual. Es aquò real ?
Amb la tòca de respondre aquela afirmacion divèrses scientifics causiguèron estudiar la temperatura mejana medievala. Caliá trapar se i avián de registres o de notícias escrichas sus lo clima medieval. Aquò sonque se podiá far en tot amassar las mesuras de temperatura de pertot. Mas tanplan es cèrt que i aviá pas totas.
Mai caud al sègle XIII
Uèi lo jorn encara i a d’estudioses qu’afirman que l’edat medievala foguèt una epòca que patiguèt un rescaufament mondial de la temperatura encara màger que l’actual. Mas i aviá pas d’espròvas. La teoria qu’afirmava que dempuèi l’an 1200 la temperatura mejana medievala venguèt pus nauta demorava sens cap espròva scientifica. Pr’açò los cercaires estudièron amb prigondor aquelas temperaturas. E trapèron pas cap rescaufament climatic medieval. Aquò menèt los cercaires a criticar aquel tipe d’afirmacions e confirmar que l’edat medievala foguèt pas cap epòca de rescaufament climatic.
Entre los sègles X e XIV los cercaires trapèron pas cap donada meteorologica scientifica. E foguèt creat un modèl per tornar a bastir las tempraturas mejanas mondialas en aqueles sègles. Cap donada ajudava a confirmar que la temperatura mejana foguèsse pus nauta qu’uèi. E aquò èra contrari a çò qu’afirmavan qualcuns cercaires.
La majoritat, totun, afirmava que l’edat medievala foguèt pas una epòca pus cauda que l’actuala, franc de cèrtas regions de la planeta dont de l’Atlantic Nòrd. E un nivèl pus naut de temperaturas a nivèl de tota la planeta podiá pas èsser confirmat scientificament amb cap donada concreta. D’efièch, la dendrocronologia o sciéncia qu’estudia los arbres mostrava que lo rescaufament medieval foguèt, se aquò passèt, plan mai flac que l’actual,
Una de las regions que los cercaires cresevan que patiguèt de temperaturas pus nautas foguèt Escandinàvia. Pasmens, de nòus e pus prigonds estudis confirmèron al 100% que l’epòca medievala ailà foguèt plan mens cauda que çò que desiá mai d’un estudi recent (Nature). E las donadas dendrocronologicas confirmèron que l’epòca foguèt una pauc mai freda enacara que l’actuala.
Aital, e segon la tecnologia ajuda de mai en mai los cercaires, la sciéncia istorica pòt afirmar ara que i aguèt pas cap creissença medievala de temperatura a la planeta e podèm demorar segurs que la planeta patiguèt pas cap de cambiament climatic extrèm cossí l’actual e encara mens pendent l’edat medievala.
