L’ERETGE ENRIC DE LAUSANA
Francesc Sangar.- Una eretgia fòrça desconeguda mas amb fòrça importància pendent la siá epòca foguèt la dels Enricians, fondada per l’intellectual Enric de Lausana pendent lo sègle XIIn. Desconeissèm se lo fondator èra italian o francés, e lo nom de Lausana proven pr’amor qu’aquela foguèt la primièra vila ont prediquèt (e d’ont foguèt expulsat per las siás idèas). Aprés, contunhèt l’an 1116 las siás predicacions a la vila de Lo Mans tanben amb un grand succès e una granda assisténcia. Las autoritats catolicas, fòrça inquietas per la nauta quantitat d’afogats que començava a aver, enebiguèt a Enric predicar, mas el contunhèt amb mai veheméncia.
Un dels sieus grands succèsses foguèt l’assag de suprimir la prostitucion a Lo Mans. E vertadièrament, fòrça femnas abandonèron aquel “trabalh”, mantenguèron una vida d’austeritat e castetat e formèron de familhas amb nòus marits.
Ataca a la feudalitat
Los sieus atacs contra las estructuras feudalas e senhorialas e contra las ierarquias aristocraticas e eclesiasticas (un antecedent del Catarisme?) provoquèron que l’avesque catolic Ildebèrt li enebiguèsse definitivament la predicacion, e Enric partiguèt de la vila de Lo Mans.
Lo Concili catolic de Tolosa condemnèt l’an 1119 las siás idèas, mas el contunhèt per de tèrras occitanas en predicant. Lo meteis Sant Bernat de Claravals assagèt de convéncer Enric perqué tornèsse a las predicacions basadas suls dogmas oficials, mas foguèt impossible, e Enric recebèt nòvas condemnacions coma eretge. Coma una premonicion del Catarisme, los comtes de Tolosa aculhiguèron en lors fèus Enric e permetèron las siás predicacions.
En observant qu’al territòri tolosan atenhiá tanben fòrça seguidors, Sant Bernat de Claravals anèt a Tolosa per parlar un autre còp amb Enric, mas davant las possiblas represalhas del sant catolic, fugiguèt e la comunitat enriciana de Tolosa acabèt en desapareissent davant l’abséncia del sieu fondator. Fin finala, Enric foguèt arrestat e empresonat fins a morir.
Se observam las siás cresenças, fòrça d’elas coincidisson amb de dogmas posteriors dels Bons Òmes (de Catars). Los enricians legissián solament lo Nòu Testament e consideravan que los sacraments catolics èran pas valids. Lo baptisme infantil èra pas adequat perque la cristianiat podiá pas exprimir la siá volontat, mas tanben l’adult èra vist solament coma un acte sonque administratiu. Tanpauc lo matrimòni èra un sacrament, mas una “union sincèra de còrs”. Èra refusat lo culte a la crotz e l’ierarquia eclesiastica, e Enric considerava que las glèisas èran pas los endreches avients per pregar (avián pas caractèr de “luòc sagrat”), mas qu’èra melhor pregar per carrièras o dins de la natura (bòsques, caunas…). Vertadièrament los enricians èran una premonicion del Catarisme que se desvolopèt posteriorament per las tèrras occitanas.
