LO DESTIN DELS DIEUS
Christian Andreu.- L’istòria del Ragnarök (ancian norvegian per declin o destin dels dieus) foguèt l’episòdi final a la Tèrra en la mitologia vikinga pendent mai de 1000 ans. E encara d’autres pòbles d’origina germanica. L’istòria descriguèt grands fachs e batalhas que menarián a la mòrt dels dieus (Odin, Thor, Tyr, Freyr, Heimdallr, Loki e d’autres), de desastres naturals e, fin finala, una inondacion de la planeta tota jos las aigas dels oceans. La sieuna origina, es lo libre Poesias d’Edda, del sègle XIIIen, una epòca que los dieus vikings fasiá temps qu’èran mòrts per l’arribada de cresenças crestianas.
Per ansin, la primièra e mai antica fònt escricha del Ragnarök (atanben Ragnarokkr) es aquel libre basat en la Prosa d’Edda, escrit per Snorri Sturluson. Al libre i a divèrsas referéncias sus lo Ragnarök, quora una völva (una cèrt tipe de femna) explica çò qu’es lo fach a Odin: una epòca que los fraires lucharán totes e se tuarán, e los filhs de las sòrres patiràn de desgracias. Una epòca, çò ditz, lo capítol 42 del libre, que lo rei serà la destral e l’espada, lo vent e los lops”.
Quora los nans ploran
Ragnarök començarà quand Jötunheimr, la tèrra dels jötnar, viurà una tras que marrida epòca. Un jorn, quora los aesirs seràn en assemblea, los nans començaràn de plorar davant las pòrtas de pèira de l’assemblea e serà alara quora l’òrra armada de Surtr començarà avançar dempuèi lo sud. Las montanhas tremolaràn e las femnas jötnar tombaràn a l’abisme pus prigond.
Alavetz los dieus lucharàn contra los que vòlon envasir las tèrra dels umans. Odin serà devorat pel lop Fenrir e morirà. Mas son filh Vidarr, apuèi, poirá aucir lo lop amb son espada. La sèrp Jörmungandr avançarà mai encara e Thor, filh d’Odin, lucharà amb ela. Lo martèl del dieu la tuarà mas solament poirà puèi far nou passas e tanben morirà.
Freyr lucharà amb lo quite Surtr e perdrà. Apuèi aquò l’umanitat fugirà, lo solelh vendrà nere, la tèrra s’enfonzarà jos la mar, las estelas dessapareisseràn e las flamas arrivaràn al cèl. Maugrat tot aquò, una parelha d’umans, Lif e Lifbrasir, poiràn subreviure a aquel infèrn pr’amor que se seràn amagats dins la forèst d’Hoddmímis e l’umanitat poirà aital renàisser. Mas pas los dieus.
Uèi se sap qu’Hoddmímis es una metafòra del bòsc d’Yggdrasill, una cresença plan estenuda a l’epòca al mond germanic, que confirmava la naissença de l’umanitat dels arbres. Mai encara, d’antropològs modèrns creson qu’es un episòdi fòrça espandit al mond indoeuropèu, ont fasiá milièrs d’annadas se pensava que i auriá un ivèrn cosmic (un fach parallel al norvegian ivèrn de Fimbul, l’iranian Bundahishn o encara lo Yima).
D’autres istorians encara, coma Davidson, afirman que lo destin final dels dieus vikings del Ragnarök foguèt una inspiracion de divèrsas erupcions volcanicas del passat pus luenhan d’Islàndia. Seriá aital pr’amor que Surtr seriá un plan conegut demon volcanic islandès fins lo sègle XIXen. Cossí siá, los mejans de comunicacion de parla anglesa encara prediguèron lo Ragnarök pel 22 de febrièr de 2014 segon un calendrièr que jamai existiguèt. L’interès per aquel episòdi mitologic e literari dels vikings seriá puslèu una renaissença de l’interès occidental modèrn per aquela epòca. Pr’aquò se parla tant uèi del Ragnarök.
