LAS FEMNAS E LA MEDECINA
Christian Andreu.- Totes podem arribar afirmar que lo concèpte de cultura es estat utilizat de manièra desparièra pendent tota l’istòria. Per ansin, es fruch de la posicion (culturala) e atanben de la valoracion de cada istorian quora analiza una cèrta epòca. Aquò tanben se debana quora estudiam l’edat medievala. Maugrat tot aquò benlèu totes poiriam èsser d’acòrdi que la cultura dominanta a l’edat medievala foguèt masculina.
Las femnas, coma totjorn, foguèron pendent l’edat medievala un grop social diferent qu’aviá de caracteristicas economicas, socialas e culturalas pròprias, maugrat que, al còp, divèrsas. E, se totes sèm d’acòrd atanben sus aquò, podem arribar dire qu’avián una cultura femenina pr’amor qu’èra desparièra de la masculina.
De femnas de l’edat medievala èran pas en d’amassadas masculinas coma las Còrts o Parlaments medievalas nimai en de reunions dels grops de govèrn de las catedralas. I aviá pas de femnas quora s’organizava una comunautat paisana nimai dins las universitats medievalas. Tot aquò pr’amor que lor luòc basic d’activitats foguèt (pendent aquela epòca) la familha, un espaci social qu’ajudava de femnas se restacar las unas amb las autras a travèrs de generacions.
Totun, las femnas atanplan aimavan lors filhs e filhas e donaven una educacion que contunhava la cultura masculina dominanta. Pr’amor que volien pas que lors filhs patiguèsson la marginacion. Çò qu’assagèron de far, totun, foguèt de la redusir un pauc.
Una de las activitats que las femnas contrarotlèron pendent de sègles en l’edat medievala foguèt lo mond de la medecina e encara mai lo mond de la ginecologia. De femnas sabián cossí far e aital o ensenhavan, de còps d’un biais secrèt) a d’autras femnas e solament a de femnas. E aquò fins que los òmes diguèron pro.
De coneissenças desparièras segon lo sèxe
Dins Euròpa tota i aviá de coneissenças generalas sus cossí suenhar un malaut, e aquela coneissença èra tenuda per de femnas, e una coneissença encara mai especiala que ne foguèron protagonistas de mètges e de levadors. Tot aquò demorèt aital pendent de desenats de generacions e a despièch dels òmes. Totun, pendent lo sègle XIIIen d’òmes comencèron far de leis localas e apuèi regionalas que contrarotlavan qual podiá èsser mètge e qual pas.
Aquela professionalizacion locala de la medecina voliá pas de femnas: caliá aver d’estudis que las femnas podián pas pagar. Maugrat tot, de femnas per tota Euròpa contunhèron coma metgèssas e luchèron fins que, fin finala, poguèren pas pus. Monserrat Cabré, dins lo libre “Mai Enlà del Silenci”, publicat pel govèrn catalan en 1988, confirmèt que, en Catalonha, “la formacion de nòus mètges se passèt dins las primièras universitats catalanas: l’Estudi General de Lhèida en 1300 e l’Estudi General de Perpinhan en 1349. Las femnas podián pas i dintrar e los òmes raubèron per ansin lo patrimòni medic femenin”.
Las femnas realizavan d’activitats qu’èran ensenhadas entre d’amigas e de maires e de filhas amb d’èrbas per suenhar de malauts. Val pas dire que luchèron fins la fin mas aquela coneissença foguèt, fin finala, raubada per d’òmes. Totun, la resisténcia demorèt encara de sègles.
Encara en 1410 dins un judici contra Na Trialls e Arnau Albertí, en la vila de Barcelona, lo veguièr de la vila, Genís d’Almugàver, demandèt tres femnas, Maria, veusa de paisan, Blanca, femna de teisseire e Constança, femna de sartre, de susvelhar ginecologicament una mainada de dètz ans, qu’aviá patit un viòl per Albertí. Çò que confirmèron foguèt considerat oficial pel jutge. Es un exemple mai sus cossí aquela coneissença medicala encara èra un afar femenin.
Totun, l’exclusion de las universitats de medecina entraïnariá, fin finala, que la coneissença medicala finiguèsse en de mans masculinas. Es l’istòria d’una lucha de sèxes pendent l’edat medievala que mòstra las desparièras culturas que i aviá segon un foguèsse òme o femna. E atanben l’istòria del raubatori d’una coneissença, que pendent de sègles foguèt femenina. E sens las femnas los òmes aurián pas pogut l’aprene. Benlèu cal tanben remembrar aquò.
